Przygotowania do budowy wyjątkowego akceleratora cząstek
Działanie akceleratorów cząstek polega na rozpędzaniu cząstek elementarnych do niezwykle wysokiej energii z użyciem pól elektrycznych lub elektromagnetycznych. W badaniach fundamentalnych akceleratory umożliwiają zderzanie cząstek w celu uzyskania innych cząstek, które występują w stanie wolnym niezmiernie rzadko lub których istnienie przewidziano tylko teoretycznie. Użycie akceleratorów cząstek pozwala zatem uzyskać niepowtarzalny wgląd w historię i zachowanie wszechświata. Liniowy akcelerator cząstek SPIRAL2 (System On-Line Production of Radioactive Ions) będzie generować wiązki unikalnego typu. Pozwoli to lepiej poznać budowę egzotycznych jąder atomowych, a tym samym przyczyni się do odkrywania nowych właściwości materii. W ramach finansowanego ze środków UE projektu SPIRAL2PP ("SPIRAL2 preparatory phase") zdefiniowano umowę konsorcjum, które przeprowadzi prace umożliwiające zbudowanie i uruchomienie całego obiektu. Naukowcy z 25 instytucji partnerskich z UE i Izraela połączyli siły, aby zmierzyć się z istotnymi, lecz złożonymi zagadnieniami finansowymi, prawnymi i organizacyjnymi związanymi z powstaniem obiektu SPIRAL2. Wszyscy uczestnicy projektu podpisali porozumienie dotyczące budowy akceleratora SPIRAL2, a dodatkowo pozyskano nowych partnerów finansowych. 80% kosztów zostanie pokrytych przez francuski region Basse-Normandie i dwie francuskie instytucje: Krajowe Centrum Badań Naukowych (CNRS) i Komisję Energii Alternatywnej i Jądrowej (CEA). Pozyskanie pozostałych funduszy było możliwe po części dzięki powodzeniu fazy przygotowawczej. Pomimo mnogości uwarunkowań technicznych współpraca przebiegała sprawnie. Konsorcjum opracowało prototyp, projekt wstępny, projekt koncepcyjny i kosztorys nowej instalacji doświadczalnej i detektorów. Kładąc nacisk na oprzyrządowanie naukowe, projekt przyciągnął nowych partnerów, podpisując przy tym międzynarodowe umowy dwustronne z wieloma krajami, w tym Stanami Zjednoczonymi, Indiami i Chinami. Technologia z projektu SPIRAL2PP pozwoliła zwiększyć potencjał techniczny wielu ważnych projektów europejskich i międzynarodowych o pokrewnej tematyce. Oczekuje się, że wybudowanie i uruchomienie akceleratora SPIRAL2 doprowadzi do uzyskania odpowiedzi na wiele kluczowych pytań w dziedzinie fizyki i astronomii, od sił przyciągania jądrowego i interakcji między cząstkami elementarnymi po skład materii gwiezdnej.
