Droga do otwartych technologii krzemowych
W finansowanym przez UE projekcie GOIT opublikowano zalecenia i mapę drogową, które pomogą upowszechnić otwartoźródłowe czipy krzemowe w Europie. W raporcie wskazano drogę do zwiększenia konkurencyjności i odporności Europy w zakresie technologii półprzewodnikowych oraz uczynienia jej liderem w tej dziedzinie. Do przeszkód utrudniających rozwój sprzętu komputerowego w Europie należą wysokie ceny narzędzi projektowych, ograniczenia prawne i sytuacja polityczna. Co więcej, powstająca na kontynencie infrastruktura cyfrowa jest w dużym stopniu uzależniona od układów scalonych produkowanych w innych regionach świata i objętych prawami własności intelektualnej. Dostęp do projektów i możliwość ich modyfikacji mają tylko ich twórcy, a ponadto zdarza się, że zawierają one szkodliwe lub niezamierzone funkcje. W efekcie opracowywanie sprzętu komputerowego jest drogie i nieefektywne.
Realizacja celów aktu w sprawie czipów
W odróżnieniu od tych importowanych układów otwartoźródłowe chipy krzemowe, jak sama nazwa wskazuje, mogą być swobodnie udostępniane i modyfikowane w celu dostosowania do konkretnych potrzeb, ponieważ ich projekt jest publicznie dostępny. Otwartoźródłowy sprzęt komputerowy umożliwia większą elastyczność i personalizację oraz może prowadzić do szybszych innowacji i postępów w branży półprzewodnikowej. Autorzy raportu przekonują, że narzędzia do automatyzacji projektowania układów elektronicznych (EDA) o otwartym kodzie źródłowym – służące do projektowania półprzewodników, układów scalonych i płytek PCB – oraz otwartoźródłowe czipy krzemowe są niezbędne Europie do osiągnięcia wielu celów określonych w europejskim akcie w sprawie czipów. Autorzy wskazują na potencjalne problemy związane z opartą na chmurze platformą projektową zaproponowaną w akcie w sprawie czipów. Dotyczą one bezpieczeństwa, prywatności, wielości dostępnych narzędzi, wymuszonych aktualizacji, zwiększonej kontroli ze strony dostawców EDA oraz wyższego ryzyka naruszenia patentów. Do zaproponowanych przez autorów raportu rozwiązań należą lokalne instalacje EDA będące uzupełnieniem instalacji w chmurze, a także otwartoźródłowe przepływy EDA współistniejące z przepływami komercyjnymi. Jeśli chodzi o standaryzację, w świetle tego, jak różne są potrzeby dotyczące tworzenia czipów otwartoźródłowych od potrzeb dominującego podejścia przemysłowego, raport opisuje sześć warunków, które powinny spełniać standardy, aby mogły zostać przyjęte przez społeczność producentów układów otwartoźródłowych. Chodzi tu o swobodnie i łatwo dostępne definicje standardów, przejrzystość procesów definiowania standardów oraz mechanizmy ułatwiające scalanie standardów. Ponadto powinna istnieć możliwość łatwej aktualizacji standardów, a czynnikiem wpływającym na ich stosowanie powinna być ich jakość, nie zaś prestiż organu normalizacyjnego. Powinny też zawierać implementację referencyjną oprogramowania.
Świeże spojrzenie ze strony środowiska naukowego
Z uwagi na istotną rolę, jaką środowisko naukowe może odegrać w rozwoju otwartoźródłowych narzędzi krzemowych i EDA, autorzy raportu zalecają, aby we wskaźnikach oceniających pracowników naukowych uwzględniać projekty otwartoźródłowe oraz aby „zatrudnić nowe pokolenie profesorów w celu opracowania otwartoźródłowych narzędzi EDA i odbudowania specjalistycznej wiedzy w Europie”. Podkreśla się znaczenie wprowadzania do środowiska naukowego nowych i niezależnych pracowników. W raporcie poruszane są także kwestie ekologii oraz zagrożeń związanych z patentami, a także wspomina się o potencjalnym wpływie sztucznej inteligencji na projektowanie czipów. Ponadto autorzy zalecają wprowadzenie koncepcji otwartoźrółowych czipów krzemowych do aktu dotyczącego cyberodporności i uznanie ich „za składnik niezbędny do osiągnięcia części celów w zakresie cyberbezpieczeństwa sprzętu komputerowego”. Na końcu raportu GOIT (Go IT!) zamieszczono mapą drogową dotyczącą rozwoju otwartoźrółowych czipów krzemowych, której głównym założeniem jest szybkie wyasygnowanie środków na realizację projektów podobnych do amerykańskiego projektu OpenROAD finansowanego przez DARPA. W konkluzji autorzy raportu dowodzą, że decydenci polityczni mogą w znacznym stopniu wpłynąć na przyszłość rozwoju czipów otwartoźrółowych, podkreślając, że takie układy krzemowe mogą w dłuższej perspektywie pomóc w osiągnięciu celów określonych w akcie w sprawie czipów i umożliwić zorientowany na człowieka, oparty na współpracy, innowacyjny i zrównoważony rozwój technologii krzemowych. „Liczymy, że UE dostrzeże rolę, jaką rozwój czipów otwartoźródłowych może odegrać w realizacji tych celów, i zdecyduje się na silne i zdecydowane inwestycje w otwarte rozwiązania”. Więcej informacji: strona projektu GOIT
Słowa kluczowe
GOIT, krzem, czip, otwartoźródłowe, półprzewodnik, automatyzacja projektowania układów elektronicznych, akt w sprawie czipów
