Badania i innowacje przybliżają technologie geotermalne do wprowadzenia na rynek
Energia geotermalna jest obecnie wykorzystywana wyłącznie w kilku sektorach rynku i wybranych regionach, choć stanowi dostępne, czyste i nieprzerwane źródło energii. Wszystkie te korzyści sprawiają, że geotermia może przyczynić się w znaczącym stopniu do transformacji Europy w kierunku wykorzystywania bezpiecznej, ekologicznej i efektywnej energii. Jednym z motorów tej transformacji jest finansowany ze środków Unii Europejskiej projekt GEOTHERMICA, który przyspiesza realizację projektów związanych z energią geotermalną przez promowanie projektów badawczych, innowacji oraz współpracy. Zespół projektu zajmuje się wymianą informacji, udostępnianiem wiedzy i współdzieleniem dobrych praktyk związanych z działaniami w zakresie badań i innowacji związanych z energią geotermalną z krajowymi i regionalnymi organami finansującymi. „Dzięki tym działaniom będziemy w stanie wykorzystać potencjał energii geotermalnej w zakresie redukcji emisji, aby umożliwić osiągnięcie neutralności klimatycznej przez Europę”, wyjaśnia Alicja Wiktoria Stokłosa, ekspertka w dziedzinie energii geotermalnej i kierowniczka biura projektu GEOTHERMICA.
Łączenie sił w celu finansowania innowacji w zakresie energii geotermalnej
Jednym z pierwszych kroków w ramach projektu była identyfikacja istniejących przeszkód stojących na drodze do rozwoju energii geotermalnej oraz możliwości podjęcia działań w tym zakresie na szczeblu krajowym i regionalnym, a także określenie potrzeb w zakresie badań i rozwoju. W rezultacie tych prac powstały klastry – wspólne obszary zainteresowań, a także partnerstwa oparte na współpracy. Dzięki nim kraje mogą szybko znaleźć partnerów o podobnych potrzebach, a także inne kraje, które osiągnęły już kolejny poziom w rozwoju rozwiązań związanych z energią geotermalną i stają się dzięki temu atrakcyjnymi partnerami od których można zdobywać wiedzę. Wyniki projektu przełożyły się na strategiczne zalecenia dotyczące priorytetów w dziedzinie badań i innowacji w perspektywie krótko- i średnioterminowej.
Mobilizacja sieci wiedzy na temat energii geotermalnej
Konsorcjum łączy zasoby i know-how dwudziestu podmiotów odpowiedzialnych za programy badawczo-rozwojowe dotyczące energii geotermalnej oraz menedżerów z 18 państw członkowskich UE i krajów stowarzyszonych. Działając jako platforma współpracy dla organizacji finansujących badania i rozwój, sieć udostępnia fundusze na działania w zakresie badań i rozwoju związane z energią geotermalną. „Wsparcie zapewniło krajom o mniej rozwiniętych sektorach energii geotermalnej bezcenny dostęp do umiejętności i doświadczenia innych ekspertów zajmujących się tą dziedziną”, dodaje Stokłosa. Działanie tej rozległej sieci pozwoliło na osiągnięcie znaczących postępów w kluczowych obszarach związanych z działaniami, legislacją oraz procesami decyzyjnymi. Dzięki wspólnym zaproszeniom do działań udało się wypracować oraz wdrożyć strategię budowania trwałej i długotrwałej europejskiej współpracy w zakresie badań i rozwoju w celu zwiększenia wykorzystania energii geotermalnej.
Środki finansowe na komercjalizację najnowocześniejszych rozwiązań w zakresie energii geotermalnej
W ramach projektu zostały zorganizowane trzy otwarte konkursy na innowacyjne projekty, na które przeznaczono łącznie 90 milionów euro, z których połowę sfinansowała sieć. Każdy z konkursów obejmuje od 12 do 18 podmiotów i menedżerów odpowiedzialnych za programy badawczo-rozwojowe dotyczące energii geotermalnej. Każdy z konkursów podkreśla potrzebę realizacji projektów badawczych, które w znaczący sposób przyczyniają się do urzeczywistnienia wizji transformacji energetycznej w celu walki ze zmianą klimatu. Dwa z trzech konkursów dobiegły już końca i cieszyły się dużą popularnością wśród podmiotów działających w branży. Do czerwca 2022 roku zespoły 15 wysokiej jakości międzynarodowych projektów zaprezentowały i zweryfikowały nowatorskie koncepcje wykorzystania energii geotermalnej w ramach systemu energetycznego oraz określiły możliwości komercjalizacji sowich rozwiązań. Przedstawione koncepcje obejmowały wszystkie etapy cyklu rozwoju bezpiecznych, zrównoważonych, konkurencyjnych i tanich instalacji geotermalnych. Trzeci konkurs został ogłoszony w 2021 roku, aby przyspieszyć transformację w zakresie ogrzewania i chłodzenia. Nowy konkurs połączy krajowe programy na rzecz integracji systemu energetycznego oraz rozwoju różnych technologii ogrzewania i chłodzenia, koncentrując się na energii geotermalnej. Realizacja dofinansowanych projektów rozpocznie się we wrześniu 2022 roku i potrwa trzy lata. „Rezultaty tych projektów przekładają się na obniżenie kosztów, poprawę bezpieczeństwa oraz zwiększenie możliwości realizacji kolejnych działań związanych z energią geotermalną”, podsumowuje Stokłosa. „Użytkownicy końcowi odniosą korzyści z tych działań dzięki pewnej, zrównoważonej, konkurencyjnej i przystępnej cenowo energii”.
Słowa kluczowe
GEOTHERMICA, energia, geotermalna, energia geotermalna, badania i innowacje