Odkrywanie tajemnic, jakie skrywa choroba COVID-19 i poznanie jej wpływu na układ odpornościowy
Dlaczego u niektórych osób dotkniętych chorobą COVID-19 nie występują żadne objawy, podczas gdy u innych dochodzi do ostrej niewydolności oddechowej, a nawet uszkodzenia wątroby i nerek? Szukając odpowiedzi na to pytanie, naukowcy wspierani częściowo przez finansowane ze środków UE projekty ThDEFINE i MRG-GRammar badali pełną odpowiedź immunologiczną organizmu oraz to, jak różni się ona u pacjentów bezobjawowych oraz tych, u których wystąpiły objawy. Wyniki ich badania zostały opublikowane na łamach czasopisma „Nature Medicine”. Badanie to jest częścią inicjatywy Human Cell Atlas, której celem jest opisanie każdej komórki w organizmie, a także jednym z niewielu, w ramach których uwzględniono osoby bez objawów. U osób z bezobjawowym przebiegiem choroby badacze zidentyfikowali wyższy poziom swoistych komórek odpornościowych, podczas gdy u osób z poważniejszymi objawami stwierdzono brak tego typu komórek ochronnych, ale i z kolei podwyższony poziom komórek zapalnych. Według naczelnej autorki, prof. Muzlifah Haniffa z Uniwersytetu w Newcastle i Instytutu Wellcome Sanger, uwzględnienie w badaniach danych pacjentów bezobjawowych może pomóc w ustaleniu, dlaczego różni ludzie reagują na chorobę COVID-19 w różny sposób. „Mogłoby to również pomóc w wyjaśnieniu objawów takich jak zapalenie płuc i powstawanie zakrzepów krwi. Układ odpornościowy składa się z wielu różnych grup komórek, podobnie jak orkiestra składa się z różnych grup instrumentów, więc aby zrozumieć skoordynowaną odpowiedź immunologiczną, trzeba przyjrzeć się tym komórkom odpornościowym jako całości”, zauważyła prof. Haniffa w artykule prasowym opublikowanym w serwisie „EurekAlert!”.
Odpowiedź immunologiczna u różnych pacjentów
Zespół badawczy przeanalizował ponad 780 000 komórek krwi pobranych od 130 pacjentów o różnym nasileniu choroby COVID-19 w 3 różnych ośrodkach w Wielkiej Brytanii. Stwierdzili oni, że osoby o przebiegu bezobjawowym mają wyższy poziom limfocytów B, które produkują przeciwciała znajdujące się w śluzówce, natomiast u osób z poważnymi objawami komórki te nie występują. Ponadto, podczas gdy u pacjentów z łagodnymi i umiarkowanymi objawami stwierdzono wysoki poziom limfocytów B i limfocytów Th, wiele z tych komórek odpornościowych było nieobecne u osób z poważniejszymi objawami. Co ciekawe, u pacjentów wymagających hospitalizacji poziom monocytów i limfocytów NKT wzrastał w sposób niekontrolowany, prowadząc do stanu zapalnego. Występował u nich również wysoki poziom komórek produkujących płytki krwi, które wspomagają krzepnięcie krwi. „Jest to jedno z najbardziej szczegółowych dotąd badań odpowiedzi immunologicznej na chorobę COVID-19, które zaczyna pomagać nam w zrozumieniu, dlaczego niektórzy ludzie przechodzą chorobę ciężko, podczas gdy inni zwalczają wirusa, nie wiedząc nawet o tym, że się nim zarazili”, powiedziała naczelna autorka, prof. Menna Clatworthy z University of Cambridge i Instytutu Wellcome Sanger, w tym samym artykule prasowym. Naczelna autorka dr Sarah Teichmann z Instytutu Wellcome Sanger i Uniwersytetu w Cambridge powiedziała: „Te informacje mogą pomóc w lepszym zrozumieniu, dlaczego różni ludzie reagują na koronawirusa w różny sposób. Dane są ogólnodostępne i mogą stanowić podstawę do opracowania potencjalnych nowych metod leczenia w celu ograniczenia rozprzestrzeniania się wirusa lub ochrony osób w początkowym stadium ciężkiego przebiegu tej choroby”. Projekt ThDEFINE (Re(defining) CD4+ T Cell Identities One Cell at a Time) koordynuje Genome Research Limited, fila Instytutu Wellcome Sanger. Ten przewidziany na 6,5 roku projekt zakończy się w 2022 roku. Projekt MRG-GRammar (Massive Reverse Genomics to Decipher Gene Regulatory Grammar), który był koordynowany przez Technion, Izraelski Instytut Technologii, zakończył się w 2018 roku. Więcej informacji: projekt ThDEFINE projekt MRG-GRammar
Słowa kluczowe
ThDEFINE, MRG-GRammar, COVID-19, odpowiedź immunologiczna, limfocyty T, bezobjawowy, koronawirus