Długoterminowa perspektywa w zapobieganiu samobójstwom
Realizowany ze środków UE projekt LIFECOURSE to badanie podłużne, w ramach którego gromadzone są informacje na temat osobistych, społecznych i biologicznych aspektów życia młodych ludzi. Celem projektu jest lepsze zrozumienie, w jaki sposób czynniki te wchodzą w interakcje między sobą, wpływając na rozwój reakcji emocjonalnych, takich jak depresja i zaburzenia lękowe, jak również zachowań, takich jak nadużywanie substancji odurzających, samookaleczenie, zachowania samobójcze i przestępczość wśród osób młodych.
Nadużywanie substancji odurzających
„Od 20 lat pracuję nad zrozumieniem przyczyn zachowań u dzieci i nastolatków”, opowiada Inga Dóra, koordynatorka projektu LIFECOURSE, która założyła w 1999 roku strona internetowa w języku islandzkim (Islandzkie Centrum Badań i Analiz Społecznych) (ang. Icelandic Centre for Social Research and Analysis, ICSRA). „Choć wiemy dość dużo na temat wpływu środowiska na różne zachowania, co roku 5–10 % dzieci nadużywa substancji odurzających. Był to jeden z czynników odpowiadających za rozpoczęcie realizacji tego projektu”, zauważa Dóra. W ostatnich dwóch dekadach centrum ICSRA opublikowało wyniki ponad 150 badań koncentrujących się na czynnikach decydujących o zdrowiu psychicznym i zachowaniu młodych ludzi. Na tych badaniach opiera się model profilaktyki pierwotnej, którego celem jest zmniejszenie liczby młodych osób nadużywających substancji odurzających. Model ten jest obecnie stosowany w ponad 30 krajach na pięciu kontynentach. Islandzki Uniwersytet w Rejkiawiku zapewnił doskonałe warunki do realizacji projektu, ponieważ cały kraj podchodzi entuzjastycznie do gromadzenia danych na temat społeczeństwa. Pierwszy cenzus przeprowadzono tu już w 1703 roku. Mimo że gromadzi się wiele danych na temat obywateli, od ich życia płodowego do dorosłości, dużą część tych danych znajduje się w odrębnych bazach danych, które nie są ze sobą połączone.
Od narodzin do okresu dojrzewania
Twórcy projektu LIFECOURSE retrospektywnie zbadali sytuację całej kohorty dzieci urodzonych w 2004 roku – ponad 4 000 osób – tworząc obraz ich życia na podstawie rejestru urodzeń, ocen zdrowotnych przeprowadzanych w szkole, statystyk dotyczących bezrobocia i deprywacji, a także sprawozdań służb zajmujących się ochroną dzieci. Naukowcy powiązali ze sobą dane, dodając dodatkowe działania, takie jak pobranie próbek śliny czy wykorzystanie kwestionariuszy wypełnionych przez ponad połowę kohorty, gdy dzieci kończyły 12, 13 i 14 lat. W rezultacie dane zgromadzone w projekcie LIFECOURSE stanowią pierwsze wielopoziomowe badanie kohortowe, które łączy dane biologiczne, behawioralne i socjologiczne gromadzone od narodzin do okresu dojrzewania całej populacji nastolatków. Projekt wsparła finansowo Europejska Rada ds. Badań Naukowych. „Dzięki temu grantowi możliwa była realizacja projektu”, dodaje Dóra. „Bez niego nie bylibyśmy w stanie tego zrobić”.
Ogrom informacji
Kluczowe pytania, na które chcą odpowiedzieć badacze, dotyczą tego, jak stres wpływa na fizjologię, emocje i zachowania, w jaki sposób stres na poziomie społeczności i stres na poziomie indywidualnym nakładają się na siebie w miarę upływu czasu, a także tego, czy wpływ stresu odczuwanego w dzieciństwie jest odwracalny. „Właśnie analizujemy dane. Odpowiemy na te pytania w licznych pracach, które opublikujemy w nadchodzących latach”, stwierdza Dóra. „To tylko niewielki fragment tego, czego będziemy w stanie się dowiedzieć. Istnieją tysiące pytań, na które możemy teraz odpowiedzieć w oparciu o te dane. Naszym założeniem było stworzenie struktury, która umożliwiłaby naukowcom o różnych podejściach wspólną pracę w celu znalezienia odpowiedzi na pytania dotyczące tego, jak planować i wspierać polityki”. Dóra dodaje, że wraz ze swym zespołem kontaktuje się teraz z naukowcami z całego świata, by zachęcić ich do współpracy z centrum ICSRA i opracować ustalenia wynikające z danych zgromadzonych w projekcie LIFECOURSE.
Słowa kluczowe
LIFECOURSE, Islandia, społeczny, badanie, dzieci, nastolatki, samobójstwo, samookaleczenie, zachowanie, kohorta
