Założenia scenariuszowe dotyczące zmian klimatu: osiągnięcia i potrzebne zmiany
Wpływ globalnego ocieplenia na środowisko i społeczeństwo można zauważyć już dziś. Jednak jego szersze konsekwencje uwidocznią się dopiero za jakiś czas. Choć przyszłości nie można przewidzieć, przez ostatnie cztery dekady badacze korzystali ze scenariuszy zmiany klimatu, by analizować prawdopodobne korzystne i niekorzystne następstwa tych zmian oraz by rozpoznawać działania, które mogą je wywoływać lub im zapobiegać. W ciągu ostatnich 10 lat naukowcy opracowali założenia scenariuszowe, które uwzględniały różne możliwe warianty przyszłości klimatu i społeczeństwa. Celem założeń scenariuszowych dotyczących zmian klimatu była integracja badań naukowych i przeprowadzanie spójnych ocen, które mogłyby być podstawą podejmowania decyzji politycznych. Naukowcy wspierani przez finansowane ze środków UE projekty ENGAGE, CD-LINKS i CASCADES przeprowadzili badanie mające ocenić przydatność tych założeń i zidentyfikować wyzwania związane z ich stosowaniem. Ich ustalenia zostały opublikowane w czasopiśmie „Nature Climate Change”. Założenia scenariuszowe opierają się na tzw. wspólnych ścieżkach społeczno-ekonomicznych (SSP), które powiązano z tzw. reprezentatywnymi ścieżkami koncentracji (RCP). SSP to zestaw scenariuszy opisujących warianty przyszłego rozwoju społeczno-gospodarczego, natomiast RCP ilustrują różne nasilenia zmian klimatu zależne od ilości gazów cieplarnianych wyemitowanych w najbliższych latach. Badanie stanowiło kompilację spostrzeżeń uzyskanych na podstawie prac, dyskusji i analiz naukowych. Ustalono, że założenia zostały powszechnie przyjęte przez badaczy i zasadniczo spełniają bieżące potrzeby. Jak wspomniano w artykule, „SSP użyto w ponad 1 370 analizach w zakresie czynników wywołujących zmiany klimatu, zagrożeń i środków zaradczych (…). Badania odnoszące się do skutków zmian dotyczyły przeważnie rolnictwa, zasobów wody (…) i zdrowia, ale część prac skupiała się na tak różnorodnych tematach, jak ubóstwo, turystyka, konflikty, wpływ na środowisko i wzrost gospodarczy. W ponad 70 badaniach w równym stopniu skupiono się na wielu kwestiach”. „Dzięki założeniom naukowcy mogą stosować podobne scenariusze w wielu różnych projektach. Nie ma potrzeby opracowywania własnych narracji i kwantyfikacji, można wykorzystać pracę innych”, powiedział współautor badania, Bas van Ruijven z Międzynarodowego Instytutu Stosowanej Analizy Systemów (IIASA) pełniącego rolę koordynatora projektów ENGAGE i CD-LINKS, w artykule opublikowanym w portalu internetowym „Science Daily”. „Gdy wiele opisywanych w literaturze naukowej badań opiera się na porównywalnych scenariuszach, wysnuwanie wniosków na ich podstawie staje się prostsze”.
Identyfikowanie niezbędnych poprawek
Badacze wskazali także niektóre istotne problemy, które należy rozwiązać, by zwiększyć adekwatność i przydatność założeń. Przedstawili również zalecenia dotyczące sposobów uporania się z tymi kwestiami. Zaproponowane poprawki dotyczyły między innymi: integracji warunków społecznych i klimatycznych, zastosowań regionalnych i lokalnych, przydatności do celów innych niż badania klimatu, użycia w pracach w zakresie polityki oraz uwzględnienia odpowiednich perspektyw i niepewności. „Zidentyfikowanie słabości istniejących założeń pozwoli zwiększyć ich użyteczność w przyszłości. Ponadto łącząc scenariusze zmian społeczno-ekonomicznych i klimatycznych z innymi celami społecznymi (…), możemy (…) systematycznie oceniać, jak unikać zmian klimatu i jak radzić sobie z ich skutkami”, stwierdził współautor, Keywan Riahi z IIASA, w tym samym artykule. Projekt CD-LINKS (Linking Climate and Development Policies - Leveraging International Networks and Knowledge Sharing) zakończył się w 2019 roku. Projekty ENGAGE (Exploring National and Global Actions to reduce Greenhouse gas Emissions) i CASCADES (CAScading Climate risks: towards ADaptive and resilient European Societies) zakończą się w 2023 roku. Więcej informacji: strona projektu ENGAGE strona projektu CD-LINKS strona projektu CASCADES
Słowa kluczowe
ENGAGE, CD-LINKS, CASCADES, zmiana klimatu, założenia scenariuszowe, scenariusz
