Zbadanie wpływu technologii cyfrowych na młodzież
Obecnie dzieci i nastolatki coraz częściej nawiązują kontakt z otaczającym je światem za pośrednictwem urządzeń mobilnych. Należałoby jednak zadać sobie pytanie, do jakich konkretnie celów młodzi ludzie używają tych urządzeń i jak zachodzące obecnie zmiany technologiczne wpływają na ich codzienne życie? Starając się znaleźć odpowiedzi na te pytania, twórcy finansowanego przez UE projektu DigiGen opublikowali dokument roboczy „ICT usage across Europe – a literature review and an overview of existing data” na temat użycia technologii informacyjnych i komunikacyjnych (TIK) w Europie. Dokument składa się z dwóch zasadniczych części. Pierwsza część to przegląd literatury przedmiotu dotyczącej wykorzystania technologii cyfrowej i jej wpływu na życie rodzinne, czas przeznaczony na rozrywkę, edukację oraz uczestnictwo obywatelskie. Druga część stanowi omówienie baz danych powiązanych z TIK i podsumowuje główne mocne i słabe strony dostępnych danych w odniesieniu do analizy grup dzieci i młodzieży objętych ryzykiem.
Omówienie technologii cyfrowej i jej wpływu na poszczególne osoby oraz na życie rodzinne
Sposoby, w jakie rodziny wykorzystują TIK oraz konsekwencje takiego wykorzystania są, według uczonych, złożone. Choć technologie cyfrowe oferują unikatowe możliwości, są również przyczyną internetowych ryzyk i wyzwań, takich jak narażenie na szkodliwe treści lub naruszenie prywatności. „Dlatego więc to, czy ogólny wpływ na życie rodzinne jest pozytywny, czy negatywny, w dużej mierze zależy od połączenia cyfrowych zachowań, które rodziny włączają do swego codziennego stylu życia”, wyjaśniają autorzy. Obecnie media społecznościowe, gry i inne formy cyfrowej komunikacji odgrywają ważną rolę, jeśli chodzi o rozrywkę dzieci i młodzieży. Na ten temat powstają coraz to nowe prace naukowe, odnoszące się głównie do nastawienia rodziców i reakcji na zagrożenia powiązane z TIK oraz możliwy negatywny wpływ, jaki korzystanie z TIK może mieć na dobrostan dzieci i nastolatków. W opracowaniu podsumowano również wyniki wcześniejszych prac naukowych dotyczących wykorzystania TIK w szkołach i w celach edukacyjnych. Badacze doszli do wniosku, że konieczne są dalsze badania mające na celu „ustalenie związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy pochodzeniem społeczno-ekonomicznym uczniów lub przygotowaniem nauczycieli do stosowania technologii cyfrowych a poziomem kompetencji informatycznych uczniów”. Dodatkowo dotychczasowe badania nie pozwoliły uzyskać jasnej odpowiedzi na pytania takie jak to, w jaki sposób płeć może wpływać na umiejętności informatyczne uczniów. Wykazano też, że korzystanie z TIK zwiększa uczestnictwo obywatelskie młodych ludzi oraz świadomość problemów społecznych, pomimo ich coraz mniejszego zaangażowania w politykę głównego nurtu. Jak wyjaśniono w dokumencie, media społecznościowe wpływają na „normy, wartości, nastawienia i zachowania [młodych ludzi] dotyczące demokracji, władzy, polityki, tworzenia przepisów, uczestnictwa politycznego i społecznego, zarówno online, jak i offline, a także organizacji życia ekonomicznego, społecznego i prywatnego”.
Omówienie obecnych danych TIK
Druga część stanowi omówienie 11 międzynarodowych baz danych oraz 45 krajowych baz danych w krajach, w których realizowano projekt. Wykazano mocne i słabe strony danych, jeśli chodzi o dostępność oraz typ wskaźników, a także brak informacji na temat niektórych grup ryzyka. Omówiono też tematy niepoparte należycie danymi, dużą heterogeniczność krajowych baz danych oraz fakt, że nie wszystkie bazy danych na temat TIK oferują wolny dostęp. Wykorzystując zgromadzone informacje, twórcy dokumentu roboczego sporządzonego w ramach projektu DigiGen, wykazali, które aspekty korzystania z technologii cyfrowej wymagają dalszego zbadania, a także przedstawili zalecenia, które mogą usprawnić przyszłe analizy empiryczne TIK. Projekt zakończy się w listopadzie 2022 roku. Więcej informacji: strona projektu DigiGen
Słowa kluczowe
DigiGen, TIK, technologia cyfrowa, młodzi ludzie, nastolatki, dzieci, młodzież