Czy prywatność danych to oksymoron? Uczestnicy unijnej inicjatywy odpowiadają na rosnące obawy
W momencie wprowadzenia w życie w 2018 roku, ogólne rozporządzenie o ochronie danych osobowych (RODO) ustanowiło nowy, globalny standard dotyczący ochrony danych osobowych i prywatnych, stając się modelem podstawowym również dla krajów spoza UE. Rozporządzenie wywołało jednak również sporo wątpliwości związanych z jego przestrzeganiem, gdyż wprowadzone zostało w obliczu narastających wśród obywateli obaw dotyczących należytej ochrony danych. W ramach finansowanego ze środków UE projektu CSI-COP naukowcy badają przestrzeganie przepisów RODO, aby lepiej zrozumieć zakres, w jakim pliki cookie mogą śledzić użytkowników stron internetowych i aplikacji na urządzeniach mobilnych. Partnerzy projektu stworzyli niedawno stronę internetową, „aby przekonać innych do wdrożenia filozofii ochrony prywatności już w fazie projektowania i powstrzymać śledzenie osób odwiedzających strony internetowe oraz do przemyślenia »uzasadnionego celu biznesowego« i uniemożliwienia przekazywania stronom trzecim danych nawigacyjnych i innych danych na temat użytkowników”, jak wyjaśniono w komunikacie prasowym Uniwersytetu w Coventry. Podano również, że celem strony internetowej „jest budowanie zaufania między naukowcami projektu CSI-COP i naukowcami–wolontariuszami, którzy staną się członkami zespołu badającego pliki cookie i zakres domyślnego śledzenia internetowego”. W tym samym komunikacie Uniwersytetu w Coventry, będącego koordynatorem projektu CSI-COP, czytamy: „W ramach projektu CSI-COP (…) nawiążemy współpracę z naukowcami–wolontariuszami, aby skutecznie reagować na rosnące w społeczeństwie obawy dotyczące kwestii prywatności oraz przedstawimy metody, które mają zapewnić integralność podczas zbierania i wykorzystywania danych”.
Badanie plików cookie
Pliki cookie to narzędzie w wyszukiwarce, które pozwala operatorom stron internetowych na zapisywanie danych na temat użytkowników. Mogą być one przechowywane na urządzeniu użytkownika podczas jego wizyty na stronie lub zostać tam umieszczone przez stronę trzecią, np. reklamodawcę lub system analityczny. Pliki cookie osób trzecich umożliwiają dostęp do danych użytkownika i informacji na temat jego aktywności na stronie internetowej, dając tym samym podstawę do wyświetlania reklam o spersonalizowanej treści. Biorąc pod uwagę ilość danych osobowych zbieranych przez pliki cookie, mogą one podlegać zapisom RODO i dlatego kluczowe jest zwiększenie wiedzy użytkowników na temat informacji zbieranych w Internecie. Jak przekonują autorzy komunikatu, projekt CSI-COP stworzy „ogólnodostępne możliwości zdobycia nieformalnej wiedzy na temat »praw człowieka w erze cyfrowej«, poprzez przeszkolenie naukowców–wolontariuszy w zakresie przestrzegania RODO i tego, jak badać pliki cookie na stronach internetowych i w aplikacjach. Informacje będą przekazywane w formie masowego otwartego kursu online oraz zajęć organizowanych przez konsorcjum partnerów projektu CSI-COP”. W prezentacji na temat projektu podsumowano sposób, w jaki konsorcjum CSI-COP „będzie współpracowało z badaczami sztucznej inteligencji, prawnikami specjalizującymi się w technologii i ochronie danych osobowych, ekspertami ds. płci, historykami, filozofami, ekspertami ds. cyfrowych nauk humanistycznych i otwartej nauki, aby zbudować otwarty dostęp do internetowych zasobów wiedzy ze szczegółowym opisem zakresu domyślnego śledzenia”. Konsorcjum wskaże również „rodzaje funkcji śledzących (osoba trzecia, Facebook) i docelowych profili (dzieci grające w gry cyfrowe, nastolatki szukające przyjaciół, problemy zdrowotne kobiet i mężczyzn) na różnych stronach internetowych i w aplikacjach na smartfony”. Projekt CSI-COP (Citizen Scientists Investigating Cookies and App GDPR compliance) będzie realizowany do czerwca 2022 roku. Naukowcy–wolontariusze będą rekrutowani w Europie i poza jej granicami, a wyniki badań będą systematycznie uzupełniane przez konsorcjum CSI-COP, aby zbudować taksonomię funkcji śledzących, które znajdą się w internetowym repozytorium. Ten zasób wiedzy z otwartym dostępem na temat funkcji śledzących wpisanych w pliki cookie i aplikacje będzie użytecznym narzędziem dla wielu zainteresowanych stron, od badaczy ochrony danych i organy właściwe do spraw przestrzegania RODO, po rodziców, nauczycieli i bibliotekarzy. Więcej informacji: strona projektu CSI-COP
Słowa kluczowe
CSI-COP, prywatność danych, RODO, pliki cookie, funkcja śledzenia