Energia oceanu – nowe, obiecujące technologie, które pomogą Europie osiągnąć ambitne cele klimatyczne
Technologia niebieskiej energii to nowość na rynku energetycznym, która nadal nie została jeszcze w pełni skomercjalizowana, ale jest już wykorzystywana w innowacyjnych demonstratorach rozmieszczanych w różnych miejscach Europy, często rozwijana przez MŚP zrodzone z inspiracji i szlachetnych pobudek, i jako taka wydaje się oferować naprawdę niesamowite możliwości dla inwestorów zainteresowanych rozwiązaniami ekologicznymi. Mówiąc krótko, rozwiązania technologiczne z zakresu wykorzystania energii oceanu zasługują na znacznie więcej uwagi jako źródło opłacalnej i dostępnej przez lata energii odnawialnej, nie gorsze od bardziej rozpowszechnionych rozwiązań słonecznych czy wiatrowych. Przewiduje się, że przy odpowiednich warunkach do 2050 roku energia oceaniczna może pokrywać około 10 % zapotrzebowania na energię w Europie.
Korzyści ze stosowania energii oceanicznej
Jedną z kluczowych korzyści płynących z czerpania energii z oceanu jest nieznaczny wpływ tej technologii na oceaniczną różnorodność biologiczną – oczywiście przy założeniu, że instalacje energetyczne zostaną odpowiednio zaprojektowane i skonstruowane. W wielu miejscach w Europie grunty są bardzo cenne, co sprawia, że konstrukcje nabrzeżne, takie jak farmy wiatrowe czy słoneczne, mogą budzić liczne kontrowersje wśród lokalnych mieszkańców. Problem ten nie występuje w przypadku technologii pozwalających czerpać z energii oceanu. Są to zazwyczaj konstrukcje niemal całkowicie podwodne, ukryte przed wzrokiem osób postronnych i niezajmujące cennej powierzchni na lądzie. Innym istotnym czynnikiem, o którym należy pamiętać w przypadku rozwiązań umożliwiających czerpanie z energii oceanu, jest ich niezawodność. W przeciwieństwie do stopnia nasłonecznienia czy siły wiatru, pływy i prądy oceaniczne są niemal całkowicie przewidywalne, a nieustający przepływ wody zapewnia stałą dostępność energii. Ostatnim argumentem przemawiającym na korzyść tych rozwiązań jest ilość energii generowanej przez pływy. Poruszająca się woda ma znacznie większą gęstość niż powietrze, co tworzy doskonałe warunki do uzyskania wysokiej sprawności przemiany energii. Z kolei ze społeczno-ekonomicznego punktu widzenia instalacja rozwiązań do pozyskiwania energii oceanicznej to dla lokalnych społeczności w rejonach przybrzeżnych okazja do rozwoju. Montaż tego typu rozwiązań otworzy rynek pracy dla kadry wysoko wykwalifikowanej oraz napędzi miejscową gospodarkę. Produkcja urządzeń będzie się odbywać prawdopodobnie blisko miejsca ich montażu, a pracownicy odpowiedzialni za konserwację, gdy będzie ona potrzebna, będą w logiczny sposób rekrutować się z członków miejscowych społeczności. Szacuje się, że sektor energii oceanu może być wart w 2050 roku nawet 53 miliardy euro i potencjalnie stać się źródłem 400 000 miejsc pracy w Europie, w tym w znacznej części zlokalizowanych w obszarach nabrzeżnych, niedaleko miejsc instalacji.
Od demonstracji do zdobycia rynku i dalej
Projekty, których celem jest wykazanie niezawodności i trwałości rozwiązań technologicznych do pozyskiwania energii oceanicznej, oraz te, które koncentrują się na uczynieniu tych technologii bardziej atrakcyjnymi ekonomicznie na tle konkurencji, są czynnie wspierane z programu „Horyzont 2020”. W tej broszurze Results Pack w szczególności chcieliśmy przypomnieć 10 takich finansowanych przez UE projektów. Zacznijmy od projektu FloTEC, którego uczestnicy zakończyli z powodzeniem etap umieszczenia w wodzie demonstratora pierwszej komercyjnej turbiny pływowej, O2. Jest to największe tego typu rozwiązanie na świecie, mogące zapewnić elektryczność dla przeszło 1 700 gospodarstw domowych na Orkanach (Zjednoczone Królestwo). W ramach projektu MegaRoller opracowywane są nowe rozwiązania w zakresie systemu odbioru mocy, który pozwoliłby podnieść rentowność rozwijającego się rynku energii fal, natomiast projekt IMAGINE stanowił wsparcie dla niedużego europejskiego konsorcjum pod przewodnictwem innowatora na włoskim rynku – firmy, która opracowała urządzenie dające nadzieję na sprawne przekształcanie ruchu fal w energię elektryczną. Jest też projekt OPERA, w toku którego udało się przeprowadzić 31-miesięczne testy pływającego urządzenia oceanicznego generującego energię elektryczną, których celem było zweryfikowanie opłacalności nowej technologii oraz zebranie danych niezbędnych do dalszego rozwoju badań nad pozyskiwaniem energii oceanu. Badania nad projektem TIPA doprowadziły do zaprojektowania i budowy innowacyjnego generatora na potrzeby technologii pływów, który okazał się niemal o jedną trzecią tańszy od stosowanych obecnie rozwiązań. Dzięki niemu uzyskiwanie mocy z pływów stanie się bardziej atrakcyjne cenowo. Jednocześnie, w efekcie prac przy prowadzonym równolegle projekcie RealTide, udało się wskazać główne czynniki stojące za awariami turbin pływowych i przedstawić rozwiązania, dzięki którym sektor energii oceanicznej stanie się bardziej wydajny i opłacalny. Ostatnim projektem na tej liście jest DTOceanPlus, w ramach którego powstał pakiet innowacyjnych narzędzi projektanckich. Przyczyni się on do zmniejszenia ryzyka technologicznego kolejnych etapów rozwoju technologii oceanicznej i znacząco pomoże w zwiększeniu jej wydajności.