Bezpieczne i skuteczne włączenie ruchu dronów w przestrzeń powietrzną bardzo niskiej wysokości
Komisja Europejska nakreśliła wizję koncepcji nazwanej U-space, obejmującej wieloetapowe wprowadzanie procedur i usług zapewniających bezpieczny i sprawny dostęp bezzałogowych statków powietrznych – dronów – do przestrzeni powietrznej. Agencja Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Lotniczego (EASA) twierdzi, że wszelkie przepisy dotyczące dronów powinny być proporcjonalne, skupione na eksploatacji, progresywne, a także oparte na ryzyku i osiągach. Organizacja EUROCONTROL opracowała wersję roboczą wysokopoziomowej koncepcji operacyjnej, opisującej środowisko zarządzania ruchem lotniczym, w którym muszą bezpiecznie współistnieć załogowe i bezzałogowe statki powietrzne. Opracowana wizja nie stanowi instrukcji technicznej ani planu – zamiast tego ten niezależny od technologii dokument określa jedynie rezultaty, których osiągnięcie jest wymagane w celu skutecznego włączenia dronów do systemu zarządzania ruchem lotniczym przyszłości. „Koncepcja operacyjna nie określa jednak rozwiązań, które umożliwią jej realizację”, wyjaśnia Luca Bellesia, koordynator finansowanego przez Unię Europejską projektu CORUS. „Tą kwestią zajmuje się dokument niższego poziomu, taki jak koncepcja operacji”.
Koncepcja operacji dronów w przyszłości
Zespół skupiony wokół projektu CORUS opracował koncepcję operacji opisującą kształt ruchu dronów w europejskiej przestrzeni powietrznej U-space. Autorzy skoncentrowali się na bezpiecznej eksploatacji bezzałogowych statków powietrznych w kontrolowanej przestrzeni powietrznej (na przykład w pobliżu lotnisk) oraz niekontrolowanej przestrzeni powietrznej bardzo niskiej wysokości – poniżej 150 metrów nad ziemią. Dokument ten stanowi pierwszą próbę określenia koncepcji oraz stworzenia powszechnie przyjętej koncepcji operacji na potrzeby przestrzeni U-space, która pozwala na bezpieczne i skuteczne włączenie lotów dronów w przestrzeni powietrznej bardzo niskiej wysokości. Opracowanie opiera się na dotychczasowych pracach wielu agencji takich jak EASA i NASA, a także ekspertów wielu krajowych organów odpowiedzialnych za lotnictwo. Z kolei w skład rady doradczej projektu wchodzili uznani eksperci tych instytucji, zajmujący się dronami. „Opracowaliśmy zrównoważone, interdyscyplinarne podejście, łączące specjalistyczną wiedzę zarówno w zakresie zarządzania ruchem bezzałogowych statków powietrznych, jak i zarządzania ruchem lotniczym, technologii dronów, a także wymagań i potrzeb operatorów dronów”, zauważa Bellesia. „Takie podejście pozwala na zapewnienie elastycznych ram, które pozwolą na określenie zasad bezpiecznego współistnienia i wspólnego korzystania z przestrzeni powietrznej przez załogowe i bezzałogowe statki powietrzne, bez niepotrzebnego ograniczania rozwiązań technologicznych”. Zastosowanie takiego rozwiązania otworzy możliwości w zakresie dalszego dynamicznego rozwoju tych technologii oraz drogę do dalszego rozwoju potencjału ekonomicznego rynku dronów. Partnerzy skupieni wokół projektu określili 31 usług dostępnych w przestrzeni U-space, których wprowadzenie będzie konieczne dla wieloetapowego wdrożenia koncepcji tej przestrzeni. W tym celu zdefiniowali trzy różne rodzaje przestrzeni powietrznej na bardzo niskiej wysokości, objaśniając różne usługi dostępne w każdej z nich oraz różne wymogi dostępu, a także rodzaje operacji realizowanych w tych przestrzeniach.
Zapewnianie bezpieczeństwa wszystkich użytkowników przestrzeni powietrznej, ludzi, środowiska i infrastruktury naziemnej
Członkowie zespołu opracowali również metodologię oceny bezpieczeństwa w przestrzeni U-space (Methodology for the U-Space Safety Assessment), której celem jest określenie zagrożeń związanych z lotami dronów oraz ich ograniczenie, zarówno z punktu widzenia przestrzeni powietrznej, jak i operatora statku powietrznego. Zespół projektu CORUS zaprezentował rezultaty swoich prac społeczności skupionej wokół przestrzeni U-space w ramach trzech warsztatów, które okazały się doskonałą okazją do zebrania cennych informacji zwrotnych. W ramach projektu CORUS powstało opracowanie przestrzeni U-space z punktu widzenia użytkownika, dzięki któremu będzie możliwe wykorzystanie pełnego potencjału dronów. „Projekt nie doprowadził do opracowania ostatecznego kształtu koncepcji operacji w przestrzeni U-space”, podsumowuje Bellesia. „Zamiast tego powstało pierwsze opracowanie, podsumowujące usługi wymagane dla bezpiecznej eksploatacji dronów w przestrzeni powietrznej bardzo niskiej wysokości, a także organizację tej przestrzeni”. Projekt CORUS został sfinansowany w ramach Wspólnego Przedsięwzięcia SESAR, partnerstwa publiczno-prywatnego utworzonego w celu modernizacji europejskiego systemu zarządzania ruchem lotniczym.
Słowa kluczowe
CORUS, dron, przestrzeń powietrzna, przestrzeń U-space, koncepcja operacji, przestrzeń powietrzna bardzo niskiej wysokości, zarządzanie ruchem lotniczym
