Istniejący lek na osteoporozę wykazuje potencjał w leczeniu COVID-19
Znaczna część badań koncentrujących się wokół możliwości leczenia COVID-19 poświęcona jest wykorzystaniu do tego leków już istniejących. Poczyniono też pewne postępy w tej dziedzinie. Publiczno-prywatne konsorcjum finansowane w ramach projektu EXSCALATE4CoV ogłosiło obiecujące wyniki badań jeśli chodzi o walkę z koronawirusem. W opublikowanym przez Komisję Europejską komunikacie prasowym można przeczytać, że „jeden z zarejestrowanych już leków generycznych stosowany w leczeniu osteoporozy – Raloksyfen – może być skuteczny w leczeniu pacjentów z łagodnymi objawami COVID-19”. Stworzona na potrzeby projektu EXSCALATE4CoV platforma obliczeniowa łączy ze sobą wyposażone w superkomputery centra w Niemczech, Hiszpanii i we Włoszech, firmy farmaceutyczne, duże centra badawcze oraz instytuty biologiczne z całej Europy. Jak wskazano dalej w komunikacie, wykorzystuje ona „unikalne połączenie dużej mocy obliczeniowej i sztucznej inteligencji z inżynierią biologiczną”. „Platforma posiada moc obliczeniową około 120 petaflopów, co pozwala badać zachowanie cząsteczek w celu znalezienia skutecznego leku na koronawirusa”. Petaflop oznacza liczbę operacji zmiennoprzecinkowych na sekundę, równą tysiącowi trylionów, czyli jednemu kwadrylionowi. Komisja w komunikacie podaje też, że: „wykorzystując moc swoich superkomputerów, konsorcjum przebadało za pomocą platformy już 400 000 cząsteczek, z czego wstępnie wybrano 7 000, a następnie poddano dalszemu badaniu metodą in vitro. Obiecujący rezultat dała cząsteczka Raloksyfenu: według zespołu projektu, może on być skuteczny w blokowaniu replikacji wirusa w komórkach, hamując w ten sposób rozwój choroby”. Zdaniem partnerów projektu, Raloksyfen „jest dobrze tolerowany i znany jest profil bezpieczeństwa jego stosowania”, jak wyjaśniono w komunikacie prasowym na stronie projektu. Pomiędzy konsorcjum EXSCALATE4CoV a Europejską Agencją ds. Leków trwają rozmowy, których celem jest określenie „szybkiej ścieżki przejścia do fazy badań klinicznych z udziałem ludzi”.
Badania przesiewowe w ciągu tygodni, a nie lat
Za sprawą platformy EXSCALATE4CoV „wykonanie badań przesiewowych zajmuje tygodnie zamiast wiele lat, jak byłoby to w przypadku technik tradycyjnych. W pierwszym etapie, jak na razie, zidentyfikowano 6 z 25 różnych modeli białkowych nowego koronawirusa, zmieniających stale swoją strukturę i ulegających co tydzień nowym mutacjom, które zamieniane są na dane cyfrowe do wykorzystania w kolejnym etapie”. W swoim komunikacie Komisja dodaje, że drugi etap „polega na dopasowaniu scyfryzowanej struktury białkowej wirusa na zasadzie porównania z cząsteczkami dostępnymi w bazie danych molekularnych. W trzecim i ostatnim etapie tak dopasowane cząsteczki poddawane są kilku dodatkowym analizom biologicznym w laboratoriach zlokalizowanych w Belgii i Niemczech, aby zrozumieć zachowanie takiej cząsteczki w kontakcie z modelem białkowym wirusa i ocenić, w jakim stopniu jest ona w stanie zatrzymać jego aktywność”. Partnerzy projektu mają nadzieję, że w kolejnej fazie platforma EXSCALATE4CoV pozwoli zwiększyć liczbę obecnie wykonywanych testów, biorąc pod uwagę poszerzenie jej bazy molekularnej o 5 milionów cząsteczek zidentyfikowanych z ogólnej puli 500 miliardów związków chemicznych. Prowadzone na platformie na tak ogromną skalę badania wspierane będą merytorycznie i technologicznie przez trzy z najpotężniejszych centrów obliczeniowych w Europie: CINECA, Barcelona Supercomputing Center oraz Jülich Research Centre. Projekt EXSCALATE4CoV (EXaSCale smArt pLatform Against paThogEns for Corona Virus) będzie realizowany do września 2021 roku. Więcej informacji: strona projektu EXSCALATE4CoV
Słowa kluczowe
EXSCALATE4CoV, COVID-19, koronawirus, Raloksyfen, osteoporoza