Scenariusze dostępne w internecie otwierają drzwi do umiejętności cyfrowych
Nieustannie rosnące znaczenie umiejętności cyfrowych na rynku pracy stanowi poważne wyzwanie dla nauczycieli w Europie. W przeciwieństwie do tradycyjnych przedmiotów, świat cyfrowy nieustannie się zmienia i ewoluuje, a dotrzymanie mu kroku wymaga tego, by narzędzia edukacyjne rozwijały się wraz z potrzebami nauczycieli, a także by stosowne programy były realizowane od jak najwcześniejszych etapów kształcenia. To właśnie do tych dwóch głównych obszarów sprowadzały się działania realizowane w ramach projektu CRISS, którego uczestnicy zajęli się problemem deficytu umiejętności cyfrowych, dopuszczając do głosu zarówno nauczycieli, jak i krajowe organizacje odpowiedzialne za kształcenie. Konsorcjum skupione wokół projektu opracowało nowy ekosystem cyfrowej edukacji oparty na chmurze, a następnie przeprowadziło jego testy w przeszło 535 szkołach na terenie całej Europy. „Nauczyciele mogli zobaczyć, jak metodologia sprawdza się w rzeczywistych warunkach, a także przetestować narzędzia pozwalające na zdobywanie umiejętności cyfrowych. Dzięki temu udało nam się poszerzyć ich wiedzę, a wielu spośród nich zaskoczyły rezultaty, co jest prawdopodobnie najważniejszym wynikiem projektu”, twierdzi Anna Palaiologk, starsza konsultantka ds. badawczych w firmie EXUS oraz koordynatorka projektu CRISS. Platforma CRISS składa się z dwóch elementów – elementu głównego, który oferuje wszystkie funkcje, możliwości i usługi wymagane zarówno przez nauczycieli, jak i uczniów, a także element analityczny, który pozwala na ocenę umiejętności cyfrowych uczestników.
Poza informatyką
Po połączeniu się z główną platformą, nauczyciele otrzymują dostęp do listy scenariuszy zajęć, które mogą wykorzystać w celu rozwijania umiejętności cyfrowych i przedstawiania ich z różnych perspektyw. Na przykład scenariusz „Alicja po drugiej stronie ekranu” pozwala uczniom zastanowić się, w jaki sposób technologia wpływa na środowisko naturalne i jak można ograniczyć jej negatywne oddziaływanie, natomiast scenariusze takie jak „Kto pierwszy do 20?” uczą myślenia obliczeniowego, które uczestnicy mogą następnie zastosować w wielu różnych sytuacjach. Jak zauważa Palaiologk: „Zamiast skupiać się na umiejętnościach cyfrowych podczas lekcji informatyki, w ramach inicjatywy CRISS staramy się włączać wykorzystywanie różnorodnych narzędzi cyfrowych do szeroko pojętego programu nauczania w szkołach”. Platforma obejmuje portal społecznościowy, w ramach którego odbywa się komunikacja między nauczycielami i uczniami, a także szereg narzędzi TIK dla uczniów, dzięki którym mogą rozwiązywać zadania uwzględnione w scenariuszach. Dwa spośród dostępnych rozwiązań opracował zespół skupiony wokół projektu CRISS. Pierwszym z nich jest Magellan – platforma, która pozwala na tworzenie doświadczeń rzeczywistości mieszanej, natomiast drugim jest Portabily, narzędzie do tworzenia treści multimedialnych. Główny aspekt innowacyjności projektu CRISS nie leży jednak w nowo powstałych rozwiązaniach technologicznych, lecz w sposobie, w jaki jego uczestnicy realizują w praktyce założenia europejskich ram kompetencji cyfrowych i wprowadzają je do klas. Projekt stanowi warstwę wdrożeniową wspomnianych ram, łącząc poszczególne umiejętności z konkretnymi wskaźnikami, które pozwalają na ocenę postępów uczniów. Opracowana koncepcja rozszerza umiejętności cyfrowe na pięć obszarów i dwanaście pomniejszych umiejętności, spośród których każda jest opisana szeregiem kryteriów i wskaźników. Dotychczas rozwiązanie zostało przetestowane w sześciu państwach członkowskich UE w ramach siedmiu działań pilotażowych, o których sukcesie może zaświadczyć fakt, że szkoły w nich uczestniczące chciały przedłużyć realizowane działania o rok po zakończeniu projektu, natomiast szkoły, które tylko słyszały o projekcie chciały przystąpić do jego realizacji. Konsorcjum projektu CRISS skupia się obecnie na poszukiwaniu sposobów na kontynuowanie współpracy z tymi szkołami, a także rozszerzaniu jej o dostawców rozwiązań technologicznych w kolejnych krajach. „Tymczasem ramy oraz scenariusze opracowane w ramach projektu CRISS są dostępne dla wszystkich w ramach wolnego dostępu, co pozwala na ich włączenie w dowolny system zarządzania edukacją oraz integrację z dowolnym środowiskiem nauki wdrożonym już w szkołach”, wyjaśnia Palaiologk. „Elementy platformy stanowią produkt, który może zakupić dowolna zainteresowana szkoła. Co więcej, udostępniliśmy wersję próbną, a każdy element można zakupić oddzielnie lub w ramach zestawu modułów”. Wszystko wskazuje na to, że projekt CRISS trwale zmieni szeroko pojęty sektor edukacji, z racji tego, że jego rezultaty mogą mieć wpływ na wszystkie zainteresowane strony – od uczniów, którzy zdobędą dzięki nim lepsze umiejętności, przez szkoły, które będą mogły realizować zamówienia w bardziej świadomy sposób, aż po kuratoria oświaty, które teraz będą w stanie lepiej ustalać potrzeby w zakresie nowych zasad i polityk. Rząd regionalny Katalonii podjął już decyzję o wdrożeniu metodologii CRISS do systemu kształcenia, natomiast greckie Ministerstwo Edukacji zamierza wykorzystać osiągnięcia projektu w szkołach publicznych.
Słowa kluczowe
CRISS, europejskie ramy kompetencji cyfrowych, umiejętności cyfrowe, scenariusze, ramy, szkoły, nauczyciele