Jak ocalić oliwki przed wyniszczającymi chorobami?
Patogeny roślin, czyli chorobotwórcze wirusy, bakterie i grzyby, mogą powodować znaczące straty w produkcji rolnej, zagrażając tym samym bezpieczeństwu żywnościowemu i integralności ekosystemów. Według danych Wspólnego Centrum Badawczego (JRC) Komisji Europejskiej w latach 2012–2017 bakterie z gatunku Xylella fastidiosa (Xf) spowodowały dotkliwe straty, atakując wielkie, położone w Apulii (na południu Włoch) sady o powierzchni 538 km2, co odpowiada około 6,5 mln drzew oliwnych. Podczas drugiej europejskiej konferencji dotyczącej Xf, zorganizowanej wspólnie przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) i kilku partnerów finansowanego przez UE projektu POnTE, reprezentant JRC, dr Pieter Beck, powiedział, że informacje zebrano, wykorzystując dane pozyskane przez satelitę Sentinel-2, a były one zbieżne z danymi pogodowymi. Prezentację dr Becka można zobaczyć na filmie. Dr Beck wyjaśnił, że wykorzystanie danych satelitarnych w taki sposób „może pomóc w ocenie zakresu zniszczeń powodowanych przez bakterie Xylella” oraz „dostarczyć dane niezbędne dla podjęcia decyzji o adaptacjach na obszarach występowania tego drobnoustroju”. Jego wypowiedź przytacza czasopismo „Eurasia Review”, w którym opisano przebieg konferencji. Według komunikatu prasowego wydanego przez EFSA konferencja zgromadziła 350 specjalistów w dziedzinie zdrowia roślin z całego świata, a jej temat przewodni koncentrował się na metodach, dzięki którym „nauka może pomóc znaleźć rozwiązania dla plagi pasożyta roślin, który powoduje środowiskowe i gospodarcze szkody w całej Europie”. Podczas tego wydarzenia przedstawiono także najważniejsze wyniki i wyzwania projektu POnTE. Zespół projektu oceniał różne cechy Xf oraz wektorów tej bakterii u drzew oliwnych, winorośli, cytrusów, pestkowców, a także ozdobnych drzew i krzewów. „Infekcja Xylella fastidiosa objawia się między innymi osłabieniem gałęzi, usychaniem liści oraz twardnieniem i zmniejszeniem rozmiarów owoców. Zainfekowane drzewa doświadczają w rzeczywistości swego rodzaju wewnętrznej suszy”, informuje arkusz informacyjny wydany przez Organizację Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO).
Rozprzestrzenianie na inne obszary
Bakteria ta zwyczajowo występuje na terytorium obu Ameryk. W 2013 roku została po raz pierwszy wykryta na terenie Włoch i zaczęła się gwałtownie rozprzestrzeniać w Europie Południowej, zajmując obszary na terenie Hiszpanii i Francji. W arkuszu informacyjnym FAO zauważono także, że patogen ten (na którego nie ma obecnie lekarstwa), może się rozprzestrzenić dalej, na tereny Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej. Profilaktyka i wczesne wykrywanie są niezbędne dla zminimalizowania potencjalnego zagrożenia stwarzanego przez bakterie Xf. Cytowany przez „Eurasia Review” przedstawiciel EFSA, Sybren Vos, powiedział: „Technologie teledetekcji mogą pomóc we wczesnym wykrywaniu bakterii z rodzaju Xylella poprzez identyfikację wstępnych widocznych objawów u porażonych roślin”. Zakończony w październiku 2019 roku projekt POnTE (Pest Organisms Threatening Europe) koncentrował się na wspieraniu profilaktyki, wczesnego wykrywania, kontroli i nadzorowania grupy szkodników zagrażających unijnemu rolnictwu i leśnictwu. W ramach projektu POnTE analizowano nie tylko bakterie Xf, ale także bakterie z gatunku Candidatus Liberibacter solanacearum (i ich wektory), które są groźne dla upraw strategicznych, takich jak ziemniaki, pomidory i marchew. W ramach projektu zajmowano się również grzybami z gatunku Hymenoscyphus fraxineus oraz wyłaniającymi się gatunkami grzybów z rodzaju Phytophthora, atakującymi gatunki drzew liściastych i iglastych w ekosystemach leśnych. Więcej informacji: strona projektu POnTE
Kraje
Włochy