Wyznaczanie trendów w nauce: Tak wyglądali nasi dawni kuzyni
Kiedy myślimy o neandertalczykach, mamy wyraźny obraz tego, jak wyglądali, dzięki licznym szczątkom znalezionym w Europie i Azji. Wykorzystując DNA, izraelscy naukowcy ujawniają wygląd denisowian – kuzynów neandertalczyków, którzy wymarli około 50 000 lat temu. Około 100 000 lat temu denisowianie żyli obok ludzi, a nawet się z nimi krzyżowali. Istnienie denisowian odkryto dopiero niedawno, jednak powód, dla którego wymarli, wciąż pozostaje tajemnicą. Bardzo niewiele wiadomo o ich życiu, ponieważ jedyne szczątki odkryte nieco ponad 10 lat temu to trzy zęby, kość małego palca u ręki i żuchwa. Jak donosi czasopismo „Cell”, zespół naukowców zrekonstruował szkielet nieuchwytnych denisowian na podstawie DNA znalezionego w kości małego palca u ręki 13-letniej dziewczynki, która zmarła 50 000 lat temu. Zespół spędził 3 lata, badając wzorce zmian chemicznych w prehistorycznym DNA denisowian. „Pod wieloma względami denisowianie przypominali neandertalczyków. Niektóre ich cechy upodobniały ich do nas, a inne sprawiały, że byli zupełnie wyjątkowi”, powiedział BBC autor badania, Liran Carmel, profesor genetyki na Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie. „Gdy odnaleziono szczękę nie mogliśmy się doczekać, aby zobaczyć, jak pasuje do reszty. Było to w pewnym sensie niezależne potwierdzenie naszej metody”. Prof. Carmel dodał: „To byli ludzie bardzo podobni do nas. Dlatego też znalezienie różnic między nami jest niezwykle ważne, aby zrozumieć, co czyni nas ludźmi i co mogło sprawić, że w taki, a nie inny sposób przystosowaliśmy się do panujących na Ziemi warunków”.
Jak wyglądał denisowianin
Rekonstrukcja została oparta na złożonej analizie DNA denisowian, neandertalczyków, szympansów i ludzi. Naukowcy zidentyfikowali 56 różnic między denisowianami a współczesnymi ludźmi, w tym 34 różnice w budowie czaszki. Opracowali oni przełomową technologię odszyfrowywania starożytnego DNA i jego aktywności genowej. Efektem końcowym było wykonanie szkieletu denisowianina, który wygląda jak szkielet współczesnego człowieka. Denisowianie bardziej przypominają neandertalczyków niż ludzi, co biorąc pod uwagę, że są im ewolucyjnie bliżsi, jest całkiem zrozumiałe. Jednak niektóre ich cechy były dość wyjątkowe. Jest to na przykład pochyłe czoło, długa twarz i duża miednica, bardzo szeroka czaszka oraz duży łuk zębowy. Zespół twierdzi, że rekonstrukcja jest dokładna w 85%. Aby zwiększyć tę dokładność, trzeba by odnaleźć więcej DNA denisowian. W wypowiedzi dla CNN główny autor badania, David Gokhman, obecnie pracownik naukowy w stopniu doktora habilitowanego na Uniwersytecie Stanforda w Kalifornii, powiedział: „W ten sposób możemy przewidzieć, na które części szkieletu wpływa zróżnicowana regulacja każdego genu i w jakim kierunku się zmienią – na przykład dłuższa lub krótsza kość udowa”. „Badanie anatomii denisowian może dostarczyć nam informacji na temat adaptacji człowieka, ograniczeń ewolucyjnych, rozwoju, interakcji gen-środowisko oraz dynamiki chorób”, dodał prof. Carmel. „Na bardziej ogólnym poziomie prace te mogą w przyszłości umożliwić poznanie anatomii danej osoby na podstawie jej DNA”.
