Lepsze rozumienie procesu trawienia u ryb pomoże sektorowi akwakultury przyswoić zrównoważone pasze
Hodowle ryb najprawdopodobniej staną się głównym źródłem żywności pochodzenia morskiego, przejmując palmę pierwszeństwa od tradycyjnego połowu ryb. Mają potencjał, by zmniejszyć obciążenie spoczywające na stale malejących zasobach ryb, jednak wykorzystywana przez nie pasza (tzw. pasza do akwakultury) jest często oparta na mniejszych gatunkach dzikich. Dostępne są bardziej zrównoważone opcje pochodzące z zakładów produkcyjnych, jednak ich wartość odżywcza jest inna, co może wpływać na produkcję ryb. Na szczęście pasze do akwakultury stają się coraz bardziej zrównoważone, gdyż mączkę rybną i olej rybi zastępuje się coraz częściej alternatywnymi składnikami dla najważniejszych gatunków hodowlanych. Ponadto coraz większy nacisk jest kładziony na ograniczenie odpadów azotu i fosforu oraz poprawę strategii skarmiania. Jednak konieczne są dalsze prace nad paszami do akwakultury, aby lepiej zrozumieć ich wpływ na produkcję i zoptymalizować proces ich trawienia w celu promowania przyrostu beztłuszczowej masy ciała u ryb hodowlanych. Zapełniona luka w wiedzy Finansowany ze środków UE projekt WiseFeed miał na celu zmierzyć się z tym wyzwaniem poprzez stworzenie zintegrowanej sieci grup badawczych ze środowisk naukowych oraz partnerów z sektora MŚP i dużych przedsiębiorstw. Głównym założeniem była poprawa wydajności i zrównoważoności pasz do akwakultury wykorzystywanych w procesie hodowli ryb. Badania w ramach projektu przeprowadzono dzięki wsparciu z programu „Maria Skłodowska-Curie”. Optymalizacja procesu trawienia jest niezbędna dla zrównoważonej hodowli ryb, a zależy od szeregu zintegrowanych procesów fizjologicznych, w tym spożycia, wydzielania, trawienia, absorpcji, motoryki i wypróżniania. „Niestety wiedza o ogólnej zdolności układu trawiennego do przetwarzania składników odżywczych u najważniejszych w akwakulturze gatunków jest nadal bardzo fragmentaryczna i niekompletna, a tym samym ograniczona. Brakuje globalnej perspektywy dla różnych mechanizmów modulujących absorpcję składników odżywczych i ich wykorzystanie”, mówi koordynator projektu prof. Ivar Rønnestad. Mnogość korzyści Na potrzeby optymalizacji strategii skarmiania partnerzy projektu opracowali modele do symulacji oraz pakiet oprogramowania. „Stworzyliśmy nowe, lepsze modele pomiaru poziomu trawienia, absorpcji i wydajności retencji wybranych makroskładników odżywczych u najważniejszych gatunków ryb”, wyjaśnia prof. Rønnestad. „Badaliśmy również szczegółowo rolę metioniny, która należy do grupy aminokwasów niezbędnych, a następnie zintegrowaliśmy pozyskaną wiedzę z naszymi modelami”, dodaje. Znaczącą częścią projektu WiseFeed była współpraca z partnerami w Wietnamie, która pozwoliła europejskim naukowcom na badanie rachicy – szybko rosnącego tropikalnego gatunku morskiego. Gatunki ciepłowodne zyskują na znaczeniu jako alternatywne gatunki hodowlane w Europie południowej i terytoriach pozakontynentalnych o klimacie subtropikalnym. Opracowany przez badaczy pakiet oprogramowania „umożliwia użytkownikom sprawdzenie wpływu specyficznych aminokwasów i suplementów diety na poprawę metabolizmu, wzrostu i retencji azotu, a także sprawdzenie wpływu podwyższonej na skutek zmian klimatu temperatury”, stwierdza prof. Rønnestad. Płynące z projektu WiseFeed korzyści dla sektora akwakultury to przede wszystkim poprawa wykorzystania składników odżywczych, co przekłada się na poprawę wydajności produkcyjnej przy jednoczesnym obniżeniu kosztów skarmiania, a także ograniczeniu wpływu uwolnionych składników odżywczych na środowisko. „Dzięki temu projektowi akwakultura stanie się sektorem jeszcze bardziej przyjaznym środowisku, poprawiając wyniki gospodarcze podmiotów zajmujących się hodowlą ryb. Przyczynia się on również do wdrożenia wyników badań do procesu komercjalizacji innowacyjnych produktów i usług, podnosząc tym samym konkurencyjność europejskiej akwakultury”, mówi prof. Rønnestad.
Słowa kluczowe
WiseFeed, pasza do akwakultury, trawienie, akwakultura, modele, hodowla ryb, aminokwasy, azot, zrównoważoność, odżywianie
