Badanie skuteczności kampanii na rzecz zdrowego żywienia w ramach projektu UE
Europejscy decydenci nieustannie promują i zachęcają do zdrowego odżywiania się w krajach członkowskich UE. Jednak mimo znacznych wysiłków otyłość nadal sieje spustoszenie w całym regionie, podnosząc koszty związane z opieką zdrowotną i powodując obniżenie wydajności. Pytanie brzmi zatem: na ile skuteczne są kampanie prowadzone w ramach polityk krajowych w państwach członkowskich? W projekcie EATWELL ("Działania zmierzające do promowania zdrowych nawyków żywieniowych: ocena i zalecenia") zajęto się zbadaniem i zidentyfikowaniem sukcesów, porażek i niewiadomych w tego rodzaju kampaniach. Najnowsze wyniki - przedstawione na 11 konferencji Federacji Europejskich Towarzystw Żywieniowych (Federation of European Nutrition Societies, FENS), która odbyła się 27 października w Madrycie, w Hiszpanii - zostały już opracowane i mogą okazać się pomocne w procesie podejmowania decyzji dotyczących opracowania udanych kampanii interwencyjnych w sprawie polityki żywieniowej. Projekt EATWELL otrzymał dotację w wysokości 2,51 miliona EUR w ramach obszaru tematycznego "Żywność, rolnictwo, rybołówstwo i biotechnologia" (KBBE) siódmego programu ramowego (7PR). "Projekt EATWELL pozwoli sformułować odpowiednie zalecenia dotyczące interwencji w krajach członkowskich UE na podstawie informacji uzyskanych na drodze analizy polityk interwencyjnych oraz ich akceptacji wśród zainteresowanych stron, a także na podstawie doświadczeń zdobytych w sektorze prywatnym", wyjaśnia profesor Bruce Traill z Uniwersytetu w Reading, w Wielkiej Brytanii, który jest organem koordynującym ten projekt. W ramach tych badań członkowie konsorcjum projektu EATWELL dokonali oceny działań prowadzonych w ramach polityki zdrowego odżywiania się, przeprowadzili wywiady z decydentami oraz przedstawicielami przemysłu, przeprowadzili ankiety wśród obywateli europejskich oraz opracowali analizę nowych danych. Zespół wyszczególnił ponad 100 interwencji politycznych w Europie, z których dwie obejmują szeroko zakrojone kategorie. Jedna z nich jest szczególnie ukierunkowana na wspieranie bardziej świadomych wyborów, poprzez przekazywanie informacji lub edukowanie, np. w ramach kampanii związanej z etykietami zawierającymi wartości odżywcze produktów, prowadzonej w Wielkiej Brytanii. Celem drugiej jest przemiana środowiska rynkowego poprzez dostosowanie cen lub dostępności produktów żywnościowych, a mianowicie przez rozdawanie kuponów mniej uprzywilejowanym konsumentom lub wyższe opodatkowanie żywności zawierającej dużą ilość tłuszczów nasyconych. Zgodnie z informacjami przekazanymi przez Europejską Radę Informacji o Żywności (EUFIC), partnerzy projektu EATWELL zaobserwowali tendencję do podejmowania działań informacyjnych i edukacyjnych wzbudzających mniej kontrowersji w porównaniu z interwencjami na poziomie rynku. Należy mieć na uwadze, że istniejące dane wskazują, że działania informacyjne i edukacyjne nie przynoszą znaczących efektów. Wprawdzie postawy i stan wiedzy zmieniły się w ostatnich latach na lepsze, jednak w zachowaniach nadal widać stagnację. Brak również ogólnego dostępu do wielu polityk. Mowa tu np. o podawaniu wartości odżywczych w menu, normach związanych z wartościami odżywczymi żywności, czy instrumentach podatkowych, takich jak podatek od tłuszczu. Ta ostatnia idea dopiero zaczyna pojawiać się w Europie. Dobra wiadomość jest taka, że interwencje mają znaczący wpływ na życie poszczególnych osób. Jednakże, zgodnie ze słowami profesora Shankara z Uniwersytetu w Reading: "Gdy uda się wywrzeć wpływ na zachowanie lub nawyki konsumpcyjne ludności, okazuje się często, że polityki zdrowego żywienia oparte są na bardzo kosztownych interwencjach". Zespół stwierdził, że głównym elementem projektu jest ocena stopnia akceptacji tych polityk w różnych podgrupach populacji, np. wśród osób posiadających lub nieposiadających dzieci lub osób o określonym poziomie wykształcenia, ponieważ tylko akceptacja tych interwencji ze strony społeczeństwa umożliwi ich pozytywny wpływ na zdrowie publiczne. Zidentyfikowano również czynniki decydujące o powodzeniu, takie jak niskonakładowy marketing w sektorze publicznym. Partnerzy projektuj są przekonani, że budowanie zaufania do instytucji publicznych oraz utrzymywanie stałych i wspólnych wysiłków mają decydujące znaczenie, jeśli celem jest osiągnięcie sukcesu w ujęciu długoterminowym. Konsorcjum EATWELL składa się z ekspertów z Belgii, Danii, Włoch, Polski, Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych.Więcej informacji: EATWELL: http://eatwellproject.eu/en/Home/Welcome/ Europejska Rada Informacji o Żywności (EUFIC): http://www.eufic.org/ 7PR KBBE: http://cordis.europa.eu/fp7/kbbe/home_en.html
Kraje
Belgia, Dania, Włochy, Polska, Zjednoczone Królestwo, Stany Zjednoczone