Naukowcy opowiadają się za kontynuowaniem innowacyjnego projektu dotyczącego wirtualnych pacjentów
Pilotażowy projekt unijny, który może zrewolucjonizować opiekę medyczną, zaprezentowano politykom i badaczom na konferencji we wtorek 20 września w Parlamencie Europejskim (PE). Projekt ITFoM ("IT [technologia informacyjna] przyszłością medycyny"), kierujący się zasadą, że leczenie medyczne można poprawić, jeśli będzie oparte na indywidualnych potrzebach, ma na celu stworzenie potężnej sieci programów komputerowych, która potrafiłaby tworzyć symulacje chorób i metod leczenia oraz działań różnych skutków ubocznych w przypadku organizmów poszczególnych pacjentów. Projekt ma doprowadzić do stworzenia spersonalizowanych "wirtualnych pacjentów". Z uwagi na starzenie się społeczeństw, powodujące wzrost kosztów opieki zdrowotnej, oraz coraz większą zachorowalność na nowotwory i cukrzycę, zapotrzebowanie na systemy, które oferowałyby pacjentom bardziej indywidualne leczenie, jest większe niż kiedykolwiek. Leczenie, które jest skuteczne dla jednej osoby, niekoniecznie musi sprawdzać się w przypadku innego pacjenta, a wiele terapii tylko pogarsza stan pacjentów, obciążając dodatkowo systemy opieki zdrowotnej. Oparte na modelu podejście pozwoliłoby lekarzom symulować metody leczenia na wirtualnych wersjach konkretnych pacjentów, zanim rozpoczęte zostanie prawdziwe leczenie. Koordynator ITFoM Hans Lehrach z niemieckiego Instytutu Genetyki Molekularnej Maksa Planka mówi: "Kiedy projektujemy samochód, przeprowadzamy ogromną liczbę testów zderzeniowych, a w fizyce pozwalamy galaktykom zderzać się na ekranie komputera. Nie ma więc powodu, dla którego nie mielibyśmy postępować podobnie w medycynie. Możemy stworzyć na przykład pacjenta w wieku 10 lat, aby sprawdzić skuteczność profilaktyki medycznej". Przyszłość projektu jest jednak niepewna. Jako część programu Działań Przygotowawczych Flagowej Inicjatywy FET (Nowe technologie i technologie przyszłości) w ramach tematu "Technologie informacyjne i komunikacyjne" siódmego programu ramowego (7PR), projekt ITFoM jest jednym z sześciu projektów pilotażowych walczących o przedłużenie finansowania po roku 2013, kiedy to zakończy się 7PR. Tylko dwa z tych projektów otrzymają finansowanie od Komisji Europejskiej w ramach programu Horyzont 2020 oraz ze środków państw członkowskich. Wszystkie 6 programów pilotażowych otrzymało 1,5 mln euro na 1-roczny okres próbny. Każdy z nich wykorzystuje najnowsze innowacje sektora TIK. Konferencja na temat ITFoM w PE była okazją dla partnerów projektu i urzędników Komisji Europejskiej do omówienia go i opowiedzenia się za przedłużeniem finansowania. Organizowana przez jednego z partnerów projektu, ISC Intelligence, pod przewodnictwem byłej eurodeputowanej Avril Doyle - która podkreśliła znaczenie powrotu do "polityki opartej na dowodach" - konferencja rozpoczęła się od przedstawienia unijnej polityki innowacji przez Peterisa Zilgalvisa, szefa jednostki ds. TIK dla zdrowia w Dyrekcji Generalnej ds. Społeczeństwa Informacyjnego i Mediów (DG INFSO). Opowiedział on, w jaki sposób projekty pilotażowe FET wpisują się w interdyscyplinarne podejście strategii UE 2020 i podkreślił znaczenie połączenia celów agendy cyfrowej z innymi obszarami polityki. Kwestię interdyscyplinarności podkreślił także prof. Hans Westerhoff z innej instytucji partnerskiej, Uniwersytetu w Manchesterze, stwierdzając, że ITFoM stanowi "rewolucję dla medycyny poprzez TIK i vice versa". Mówił też o tym, że pomimo olbrzymich światowych nakładów finansowych na walkę z rakiem, nie udało się znacząco obniżyć wskaźników śmiertelności. "Mimo że współczesne nauki biomedyczne są w stanie wygenerować bezprecedensową ilość danych - co godzinę publikowanych jest około 30 prac naukowych dotyczących badań nad rakiem - informacje te prowadzą do stworzenia bardzo niewielu leków i nie poprawiają naszego całościowego pojęcia o leczeniu". Prof. Hans Westerhoff jest zdania, że przyczyna tkwi w zbyt wąskiej perspektywie badań. Wiele chorób obejmuje złożone sieci i systemy, a nie tylko pojedyncze geny, a projekt ITFoM pozwoliłby odejść od tradycyjnego skupiania się na szczegółach technicznych leczenia na rzecz podejścia sieciowego. "Pod wieloma względami mechanik wie więcej na temat samochodu niż lekarz na temat pacjenta" - skomentował deputowany do PE z ramienia Europejskiej Partii Ludowej (EPL) Sean Kelly, który był gospodarzem wydarzenia. "To musi się zmienić". Prelegenci podkreślali także znaczenie tworzenia ITFoM przy uwzględnieniu parametrów rynku i w granicach ram finansowania badań. "Chodzi o integrację informacji, a nie o konkurencję" - stwierdził prof. Hans Westerhoff. Ostrzegł, że przechwycenie idei przez rynek może zniszczyć potencjał, jaki tkwi w projekcie w zakresie możliwych zmian w praktyce medycznej. Inną zaletą korzystania z wirtualnych pacjentów może być prowadzenie testów farmakologicznych na modelach matematycznych ludzi, zamiast na zwierzętach. Byłby to olbrzymi krok naprzód pod względem dokładności badań, a także odejście od kontrowersyjnych metod badawczych. Partnerzy projektu ITFoM to instytucje badawcze z Austrii, Belgii, Francji, Hiszpanii, Holandii, Luksemburga, Niemiec, Nowej Zelandii, Szwajcarii, Szwecji, Włoch i Zjednoczonego Królestwa. Pomagali im naukowcy ze stowarzyszonych instytucji partnerskich z Estonii, Izraela, Kanady i USA.Więcej informacji: ITFoM: http://www.itfom.eu/
Kraje
Austria, Belgia, Kanada, Szwajcaria, Niemcy, Estonia, Hiszpania, Francja, Izrael, Włochy, Luksemburg, Niderlandy, Nowa Zelandia, Szwecja, Zjednoczone Królestwo, Stany Zjednoczone