Wprowadzając świat na ścieżkę zrównoważenia
Naukowcy określili pięć "Wielkich Wyzwań", którymi społeczność naukowa musi się zająć, jeżeli ma pomóc światu w postępie na ścieżce prowadzącej do zrównoważenia. Wyzwania dotyczą trudnej kwestii rozwiązania globalnych problemów środowiskowych przy jednoczesnym zaspokojeniu zapotrzebowania ludzi na żywność, wodę, energię i bezpieczeństwo. Szczegóły Wielkich Wyzwań, które są wynikiem konsultacji prowadzonych przez Międzynarodową Radę Nauki (ICSU) i Międzynarodową Radę Nauk Społecznych (ISSC), zostały opublikowane w magazynie Science. Zdaniem autorów artykułu opublikowanego w Science świat staje obecnie w obliczu dwóch wyzwań: obok opracowywania strategii, które odpowiadają zarówno na globalne wyzwania, jak i spełniają cele rozwojowe, potrzebujemy pogłębienia naszej wiedzy na temat funkcjonowania systemu Ziemi i jego krytycznych progów - wyjaśniają naukowcy. Dodają: "Promowanie zrównoważonego rozwoju wymaga badań naukowych w szerokim zakresie zagadnień społecznych, ekonomicznych, kulturowych, instytucjonalnych i środowiskowych." Aby rzucić światło na bariery piętrzące się przed zrównoważonym rozwojem, ICSU i ISSC pytają o opinię starszych i młodszych naukowców z całego świata, zajmujących się naukami przyrodniczymi i społecznymi. Naukowcy konsultują się również z osobami, które wykorzystują wyniki badań. Pięć Wielkich Wyzwań zidentyfikowanych w tej kampanii spełnia cztery następujące kryteria: znaczenie naukowe, potrzeba globalnej koordynacji, znaczenie dla decydentów, oraz przełożenie (innymi słowy możliwość rozwiązania wielu problemów). Pierwsze wyzwanie wiąże się z prognozowaniem. Naukowcy muszą udoskonalić swoje umiejętności przewidywania wpływu działań człowieka na różne aspekty systemu klimatycznego - zarówno na szczeblu regionalnym, jak i globalnym oraz w różnych skalach czasowych. Podobnie nauka jest niezbędna do zmierzenia oddziaływania zmian środowiskowych na gospodarkę, zaopatrzenie w żywność i wodę, zdrowie, bioróżnorodność i bezpieczeństwo energetyczne. Drugie wyzwanie dotyczy potrzeby udoskonalenia systemów obserwacji wykorzystywanych do oceny i zarządzania zmianami środowiskowymi. Autorzy artykułu ubolewają w szczególności nad faktem, że ekonomiczne i społeczne dane naukowe są rzadko gromadzone na skalę, która pozwala naukowcom badanie powiązań między systemem społecznym a naturalnym. Zdaniem naukowców to "osłabia zdolność decydentów i społeczeństwa do przygotowywania odpowiednich reakcji na pojawiające się zagrożenia i potrzeby narażonych grup". "Określić sposoby przewidywania i unikania destrukcyjnej, globalnej zmiany środowiskowej oraz sposoby zarządzania nią" - stanowi trzecie wyzwanie. Kluczowym zagadnieniem jest tutaj identyfikacja "punktów krytycznych" (punktów, których przekroczenie oznacza nieodwracalne zmiany) w systemie Ziemi. W czwartym wyzwaniu wzywa się naukowców do "określenia instytucjonalnych, ekonomicznych i behawioralnych zmian w celu umożliwienia podjęcia efektywnych kroków w kierunku globalnego zrównoważenia", co będzie wymagać większej integracji nauk społecznych i biofizycznych. Naukowcy podkreślają zwłaszcza "potrzebę wynalezienia sposobu na wprowadzenie skuteczniejszego zarządzania środowiskowego w okresie słabnącego zaufania do tradycyjnych form zarządzania". Wreszcie piąte wyzwanie podkreśla konieczność innowacyjności w działaniach technologicznych, politycznych i społecznych w celu osiągnięcia globalnego zrównoważenia. "Wyzwania te są efektem konsensusu co do najwyższych priorytetów w zakresie badań naukowych nad systemem Ziemi i wyznaczają ogólne ramy badawcze. Jeżeli my, społeczność naukowa, skutecznie się nimi zajmiemy w kolejnej dekadzie, to usuniemy najważniejsze bariery utrudniające postęp w kierunku zrównoważonego rozwoju" - stwierdza naczelny autor artykułu w magazynie Science, dr Walt Reid z David and Lucile Packard Foundation w USA. "Stawienie czoła tym wyzwaniom wymagać będzie nowego potencjału badawczego, zwłaszcza zaangażowania młodych naukowców oraz badaczy z krajów rozwijających się, jak również zrównoważonego połączenia badań dyscyplinarnych i interdyscyplinarnych, w które aktywnie angażują się interesariusze i decydenci" - dodaje. Kolejnym krokiem będzie stworzenie skoordynowanego, międzynarodowego systemu finansowania prac nad nowo zidentyfikowanymi wyzwaniami. To dzieje się już w ramach forum Belmont, międzynarodowej grupy agencji finansujących badania nad globalnymi zmianami. Dyrekcja Generalna ds. Badań Naukowych Komisji Europejskiej jest członkiem tej grupy, podobnie jak wiele innych krajowych agencji finansujących.
Kraje
Stany Zjednoczone