Pszczoły maja bzika na punkcie dyscypliny pracy
Naukowcy z Uniwersytetu Queen Mary w Londynie, Wlk. Brytania, odkryli że trzmiele są bardzo zdyscyplinowane co do czasu swojej pracy. Wyniki badań zaprezentowane w czasopiśmie BMC Biology stanowią dorobek projektu LAPBIAT (Lapoński obiekt atmosferyczno-biosferyczny), który otrzymał niemal 1,5 mln EUR z programu "Infrastruktury badawcze" Szóstego Programu Ramowego (6PR) UE, aby zbadać interakcje między ekosystemami w okolicach lub na północy koła podbiegunowego. Profesor Lars Chittka i doktorant Ralph Stelzer przeprowadzili swoje badania w stacji badawczej na północy Finlandii. Oznakowali 1.049 pszczół robotnic identyfikatorami radiowymi, aby monitorować ich ruchy - zwłaszcza dobowe rytmy zaopatrywania się w pożywienie - przy ciągłym świetle dziennym w okresie lata arktycznego. Naukowcy przypuszczali, że z uwagi na ciągłe światło dzienne trzmiele zbieracze wykorzystają dodatkowy czas pracy na swoją korzyść, maksymalizując spożycie i rozwój kolonii. Wcześniejsze badania pokazały, że rytmy dobowe owadów społecznych są dosyć elastyczne, co umożliwia im zmianę ekspresji genów zegarowych, aby dostosować się do potrzeb kolonii. Naukowcy przetestowali rytmy zaopatrywania się w pożywienie kolonii trzmieli (Bombus terrestris i B. pascuorum) w północnej części Finlandii w okresie letnim, w którym słońce pozostaje nad horyzontem przez kilka tygodni. Oceną objęto rodzime trzmiele oraz grupę kolonii pszczół zaimportowanych do Arktyki. Obydwa gatunki pracowały na zmianę dzienną, a najintensywniejszą aktywność odnotowywano około południa. Według naukowców pszczoły wracały do swoich gniazd kilka godzin przed północą. Zatem nie były aktywne przez całą dobę. "Odkryliśmy, że pszczoły nie wykorzystują naturalnie tej okazji, co sugeruje, że pewną korzyść musi przynosić przerwa nocna" - wyjaśnia Stelzer. Naukowcy odkryli, że wśród trzmieli zbieraczy utrzymują się natomiast stabilne rytmy dzienne. Około 95% testowanych robotnic B. terrestris wykazało stabilne rytmy dzienne o średnim okresie 23,8 godziny. Większa część aktywności zaopatrzeniowej przypadała na okres od 08:00 do 23:00. Natomiast robotnice B. pascuorum wykonywały większą część swojej pracy od 06:00 do 22:00. Naukowcy założyli, że pszczoły wykorzystują pewne zewnętrzne wskazówki, aby zorientować się w czasie, kiedy brakuje rytmu dzienno-nocnego. Na podstawie wyników badań naukowcy stwierdzili, że owady są prawdopodobnie wrażliwe na intensywność i jakość światła lub zmiany temperatury. "Dzienne zmiany w widmowym składzie światła, zwłaszcza w zakresie UV (ultrafioletu), również mogą odpowiadać za synchronizację zegara dobowego zbieraczy w warunkach nieprzerwanego światła dziennego" - czytamy w artykule. "Pomimo światła temperatura obniża się w czasie 'nocy' arktycznej, zatem być może pszczoły muszą wrócić do gniazda, aby ogrzać potomstwo" - zauważają naukowcy. "Sugeruje się również, że sen pomaga pszczołom w zapamiętaniu informacji pozyskanych w czasie dziennego zbierania."
Kraje
Niemcy, Francja, Zjednoczone Królestwo