Terenowe laboratoria WCB ds. bezpieczeństwa jądrowego obchodzą 10. rocznicę
Dnia 15 czerwca Instytut Pierwiastków Transuranowych (ITU) Wspólnego Centrum Badawczego (WCB) oraz Dyrekcja Generalna ds. Energii przy Komisji Europejskiej wraz z Międzynarodową Agencją Energii Atomowej (IAEA) świętowały dziesięciolecie monitorowania bezpieczeństwa regenerowanego paliwa jądrowego w swoich laboratoriach terenowych w Sellafield, Wlk. Brytania i w La Hague, Francja. Wydarzenie zorganizowane w ITU WCB w Karlsruhe, Niemcy, zgromadziło około 120 profesjonalistów zajmujących się zabezpieczeniami nuklearnymi, aby omówić najnowsze osiągnięcia w dziedzinie. WCB zarządza laboratoriami w zakładach regenerujących, aby zapewnić zgodność zakładu z wymogami bezpieczeństwa nuklearnego i uniknąć niepotrzebnego transportu. Materiały nuklearne przetwarzane w tych zakładach stanowią 80% regenerowanego, zużytego paliwa na świecie. Laboratoria umożliwiają inspektorom Komisji Europejskiej i naukowcom WCB skuteczniejsze niż przedtem analizowanie próbek. Regeneracja zużytego paliwa jądrowego to bardzo delikatna sprawa. Paliwa jądrowe są spalane w elektrowniach w taki sposób, aby ich produktów ubocznych nie można było wykorzystać do stworzenia broni. Niemniej aby optymalnie wykorzystać materiał rozszczepialny (np. uran) zużyte paliwo musi przejść regenerację. Należy ją przeprowadzić w taki sposób, by nowe materiały znowu były bezużyteczne dla kogoś dążącego do zbudowania broni. Globalne problemy z zachowaniem bezpieczeństwa, niezadeklarowana działalność jądrowa i polityczne niewiadome dotyczące państw dążących do budowy elektrowni jądrowych sprawiły, że ważniejsze niż kiedykolwiek wcześniej staje się monitorowanie i zabezpieczanie materiałów nuklearnych. W przypadku obiektów obsługujących duże ilości materiałów nuklearnych oznacza to konieczność wprowadzenia środków pozwalających jak najszybciej wykrywać wszelkie odchylenia w zastosowaniu materiałów. "Zabezpieczenia Euratom" służą do sprawdzania, czy materiał nuklearny w UE nie jest wykorzystywany niezgodnie z zamierzonym przeznaczeniem i czy UE oraz i inne państwa stosują określone środki zabezpieczające. Laboratoria terenowe powstały po to, by regenerowany materiał nuklearny nie mógł być wykorzystywany do innych celów niż zadeklarowane i pokojowe. "Bezpośrednia weryfikacja fizyczna materiału nuklearnego w zakładach regeneracyjnych przez ekspertów WCB ma zasadnicze znaczenie dla zdolności wykrywania odchyleń" - oświadcza dyrektor generalny WCB, Roland Schenkel. "Potrzebne są międzynarodowe starania i odpowiednia wiedza ekspercka w celu lepszego zabezpieczenia globalnych rezerw materiału rozszczepialnego i zapobiegania nielegalnej działalności." Każdego roku w Sellafield i La Hague regenerowanych jest około 2.000 ton zużytego paliwa (odpowiednik zużycia 70 reaktorów jądrowych). Każdego roku ITU WCB wykonuje analizy około 800 próbek. Po przetestowaniu próbek eksperci Euratomu oceniają wyniki. Analitycy ITU WCB pracują na miejscu przez ponad 40 tygodni w roku, aby próbki były pobierane w regularnych odstępach. Próbki są inwentaryzowane, co jest istotne dla "księgowości jądrowej". Warto nadmienić, że analitycy i inspektorzy sprawdzają próbki niezależnie od operatora zakładu. Po 10 latach działalności niezależne analizy wykonywane w laboratoriach terenowych nadal pełnią kluczową rolę w ochronie bezpieczeństwa unijnych obywateli. Potrzebna jest wiedza inspektorów na temat nowych technik wykrywania oraz sprzętu, aby zadbać o to, by państwa przestrzegały swoich zobowiązań do nierozprzestrzeniania. WCB szkoli ekspertów ds. bezpieczeństwa z Euratomu i IAEA. Ponadto WCB pomogło uruchomić podobny obiekt w Rokkasho, Japonia, jedyne tego typu laboratorium poza obszarem UE.
Kraje
Niemcy, Francja, Japonia, Zjednoczone Królestwo