Sekrety płci przeciwnej obnażone... wirtualnie
Dzięki technologii stworzonej przez naukowców europejskich mężczyźni, którzy zgłosili się na ochotnika zostali umieszczeni w wirtualnym ciele kobiety. To jedyna tego typu technologia, która przekonuje użytkownika, że oglądane przez niego ciało kobiety jest jego własnym, stwarzając iluzję nie tylko innego miejsca, ale również innego siebie. Wyniki zaprezentowane w czasopiśmie Public Library of Science (PLoS) ONE to dorobek inicjatywy badawczej nad rzeczywistością wirtualną z zanurzeniem (IVR), która stanowiła część projektów PRESENCCIA i TRAVERSE, dofinansowanych ze środków unijnych łącznie na 8,81 mln EUR. Projekt PRESENCCIA (Obecność - badania obejmujące rozszerzony odbiór wrażeń zmysłowych, neurologię, interfejsy mózg-komputer i aplikacje) otrzymał 6,4 mln EUR z tematu "Technologie społeczeństwa informacyjnego" (IST) Szóstego Programu Ramowego (6PR). Jego głównym celem było lepsze poznanie i wykorzystanie mechanizmów mózgu, po to by udoskonalić odczuwanie wirtualnej rzeczywistości. Projekt TRAVERSE (Transcendentna rzeczywistość aktywująca reakcje środowiskowe poprzez wzbogacenie wrażeń zmysłowych) jest realizowany pod kierunkiem profesora Melvyna Slatera z Uniwersytetu w Barcelonie, Hiszpania. Grant dla zaawansowanych badaczy w wysokości 2,41 mln EUR przyznała Europejska Rada ds. Badań Naukowych (ERBN) w ramach Siódmego Programu Ramowego (7PR). Granty ERBN są przeznaczone dla naukowców o ugruntowanej pozycji na pionierskie pomysły, które łączą wysokie ryzyko z wysokim potencjałem. W ramach bieżących badań profesor Slater wraz z zespołem przeprowadził eksperyment, w którym 24 mężczyzn-ochotników (z których żaden nie miał wcześniej kontaktu z grami w wirtualnej rzeczywistości) założyło hełmofony i zostało wprowadzonych w wirtualne środowisko, w którym mieli reagować na określone zdarzenia. Niektórzy użytkownicy mogli odbierać otoczenie przez oczy naturalnej wielkości, wirtualnego ciała kobiety (złudzenie substytutu ciała) - kiedy spoglądali na siebie widzieli swoje nowe ciało i ubrania. Inni ochotnicy zostali umieszczeni w perspektywie nieco z boku kobiety. Jak można było się spodziewać efekt "zamiany ciał" był silniejszy w pierwszej grupie. W niektórych przypadkach doznanie było tak przekonujące, że ochotnicy ciężko oddychali i wzdrygali się, gdy wydawało im się, że są zagrożeni. Odnotowano u nich spadek tętna, który jest typową reakcją na postrzegany atak. W artykule naukowcy wyjaśniają, że eksperyment wykazał, iż mechanizmy percepcyjne mogą czasowo przeważyć nad wiedzą, doprowadzając do wszechogarniającego złudzenia zmiany własności ciała. Percepcja ruchu i dotyku sama w sobie była wystarczająca, aby stworzyć złudzenie zmiany ciała - odkrycie stojące w opozycji do wcześniejszych wyników badań "zakładających, że synchronia wzrokowo-dotykowa jest decydującym czynnikiem w złudzeniach własności". Autorzy napisali: "Wyniki pokazują również wirtualną rzeczywistość z zanurzeniem jako potężne narzędzie w badaniu postrzegania i doświadczania ciała, gdyż wspomaga ona - za pomocą wystarczająco rozwiniętej technologii obrazującej ludzkie ciała w ruchu - eksperymentalne manipulacje, które inaczej byłyby niewykonalne." Wyniki tych badań wskazują, że przekonanie ludzi o posiadaniu innego ciała ma wpływ na sposób myślenia i zachowanie. To oznacza na przykład, że za pomocą technologii możemy doświadczać jak to jest być przedstawicielem drugiej płci albo kimś zdecydowanie odmiennym fizycznie, jak osoba otyła. Eksperyment może przyczynić się do nowych sposobów zwalczania uprzedzeń i przesądów albo pomóc w rehabilitacji pacjentów po udarze bądź innych problemach zdrowotnych.