Gigantyczna lodówka chroni nasiona z całego świata
Wzmożone obawy o bezpieczeństwo żywności skłoniły międzynarodową grupę ekspertów do hodowli i utrzymywania pokaźnych zbiorów różnych upraw w światowym skarbcu nasion o nazwie "Doomsday" na wyspie Svalbard, Norwegia. Ich celem jest niedopuszczenie do jakichkolwiek niedoborów żywności, które mogłyby doprowadzić do utraty różnorodności upraw i ostatecznie do załamania globalnej produkcji żywności. Powołany przez Organizację Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) oraz instytut badawczy Bioversity International fundusz Global Crop Diversity Trust z siedzibą we Włoszech stworzył gigantyczny skarbiec zlokalizowany na norweskiej wyspie Svalbard. Fundusz poinformował o złożeniu nowych depozytów w skarbcu, co zwiększa liczbę odmian nasion do ponad 500.000. "Osiągnięcie liczby pół miliona wywołuje mieszane emocje, bowiem pokazuje wprawdzie, że skarbiec w Svalbard ustanawia złoty standard różnorodności, niemniej w momencie, kiedy nasze systemy rolne balansują nad przepaścią" - wyjaśnia dr Cary Fowler, dyrektor wykonawczy funduszu. Pojemność magazynowa skarbca wynosi 4,5 miliona nasion. Jego lokalizacja na płaskowyżu Plataberget na wyspie Svalbard ma kluczowe znaczenie, ponieważ zmarzlina występująca na tym obszarze sprzyja zakonserwowaniu zdeponowanych nasion, a do tego teren cechuje się niską aktywnością tektoniczną. W skarbcu znajdują się nasiona z całego świata, w tym wytrzymały, niemiecki różowy pomidor - rzadka odmiana przeniesiona do amerykańskiego stanu Iowa w 1883 r. przez bawarskiego imigranta. Człowiek ten był dziadkiem jednego ze współzałożycieli Seed Savers Exchange, organizacji non-profit zajmującej się zachowywaniem rzadkich gatunków ogrodowych i wymienianiem się nimi. Amerykańska organizacja Seed Savers Exchange przesłała ponad 400 próbek do skarbca. W skarbcu przechowywane są również wysoko cenione gatunki truskawek pozyskane na stokach wulkanu Atsonupuri w południowej części rosyjskich Wysp Kurylskich, zaledwie 150 kilometrów od północno-wschodniego wybrzeża japońskiej wyspy Hokkaido, oraz dzika fasola z Ameryki Południowej. Fasola ta, zwana Phaseolus costaricensis, wydaje się być odporna na białą pleśń - chorobę, która poważnie zagraża popularnym, udomowionym odmianom fasoli stanowiącym istotny element diety w Ameryce Południowej. "Fasola odporna na pleśń ma szczególne znaczenie, ponieważ uzmysławia dlaczego powinnyśmy zbierać i konserwować nie tylko udomowione rośliny uprawne, ale również ich dzikich krewniaków" - komentuje dr Daniel Debouck, kierownik Jednostki ds. Zasobów Genetycznych Międzynarodowego Centrum Rolnictwa Tropikalnego (CIAT) w Kolumbii, który przesłał do norweskiego skarbca 3.837 odmian roślin uprawnych z 75 krajów. Duży zbiór roślin uprawnych chroniony teraz w Norwegii, jak również inne globalne składnice nasion "stanowią klucz do przystosowania się rolników na świecie do zmian klimatu" - mówi dr Fowler, która była profesorem na Norweskim Uniwersytecie Przyrodniczym. Wyniki ostatnich badań nad roślinami uprawnymi i rolnictwem sugerują, że na przykład spadek produkcji kukurydzy do 2030 r. w Afryce może wynieść 25% lub więcej. W takim przypadku Afryka stanęłaby w obliczu destabilizacji, która z kolei wywołałaby światowy kryzys żywnościowy. Eksperci są przekonani, że hodowcy roślin muszą niezwłocznie opracować nowe odmiany odporne na gorąco i susze. "Jeżeli uprawy i rolnictwo nie przystosują się do zmian klimatu, nie uda się to również człowiekowi" - przestrzega dr Fowler. "Niemniej, aby pomóc rolnikom w adaptacji, hodowcy roślin potrzebują dostępu do możliwie jak największej różnorodności genetycznej, aby rośliny uprawne zachowały siłę i wydajność w zmieniających się warunkach klimatycznych." Dr Debouck dodaje: "Hodowcy roślin już w tej chwili mają niełatwe zadanie badając, czy dziką fasolę można skrzyżować z udomowionymi odmianami i uniknąć kłopotliwej przerwy w produkcji żywności." Podsumowując dr Fowler stwierdza: "Svalbard zapewnia bezpieczny zapas do wykorzystania w momencie, kiedy bank nasion utraci część lub całość swoich zbiorów, niemniej w równym stopniu powinniśmy najpierw koncentrować się na zapobieganiu klęskom. Banki genów roślin uprawnych są naszą pierwsza i najlepszą linią obrony, jednak coś tak prozaicznego jak źle funkcjonująca zamrażarka może zniszczyć zbiory, które za 10 lat mogłyby mieć decydujące znaczenie dla uniknięcia kryzysu żywnościowego." Fundusz Global Crop Diversity Trust współpracuje z rządem Norwegii, a Nordyckie Centrum Zasobów Genetycznych z siedzibą w Szwecji kieruje skarbcem, którego budowa kosztowała ponad 6 mln EUR.
Kraje
Kolumbia, Niemcy, Włochy, Norwegia, Rosja