Komisja podkreśla wagę wspierania rozwoju kluczowych technologii
Unia Europejska musi zwiększyć swoje wysiłki na rzecz opracowywania i wdrażania kluczowych technologii rozwojowych (KET) takich jak nanotechnologia, mikro- i nanoelektronika, zaawansowane materiałoznawstwo czy fotonika. Takie jest główne przesłanie nowego komunikatu Komisji na ten temat. Skrót KET odnosi się do technologii, które umożliwiają opracowanie nowych towarów i usług w szerokim zakresie dziedzin. Na przykład, nanotechnologia zapowiada przełomowe osiągnięcia w systemie opieki zdrowotnej, energetyce, ochronie środowiska i sektorze produkcyjnym, podczas gdy mikro- i nanoelektronika mają dać początek inteligentnym systemom kontroli, które mogłyby zrewolucjonizować między innymi energetykę, transport i sektor kosmiczny. Zaawansowane materiały mogłyby być źródłem udoskonaleń w przemyśle lotniczym i kosmonautycznym, transporcie, budownictwie i opiece zdrowotnej. Na dzień dzisiejszy potencjał tych fascynujących, nowych technologii pozostaje w dużej mierze niewykorzystany. Wszystkie one mają fundamentalne znaczenie, jeżeli UE ma stawić czoła wyzwaniom takim jak zmiany klimatu, starzenie się populacji, bezpieczeństwo energetyczne i komunikacja. Za pośrednictwem komunikatu Komisja ma nadzieję uruchomić proces, dzięki któremu UE zidentyfikuje KET o największym potencjale oraz podejmie działania i stworzy warunki niezbędne do wsparcia ich dalszego rozwoju i ostatecznego wdrożenia. To pilna sprawa, ponieważ inni liderzy, tacy jak Chiny, Japonia i USA, również realizują ogromne inwestycje w zakresie KET. "UE potrzebuje mocnej, innowacyjnej siły napędowej, aby wyposażyć się w środki niezbędne do zabezpieczenia w przyszłości swojej konkurencyjności oraz stawienia czoła najważniejszym wyzwaniom społecznym obecnego stulecia" - zauważył Günter Verheugen, Unijny Komisarz ds. Przedsiębiorstw i Przemysłu. "Opanowanie nanotechnologii, mikro- i nanoelektroniki, biotechnologii, nowych materiałów i fotoniki oznacza uplasowanie się w czołówce, co przyniesie korzyść obywatelom." Komunikat wskazuje również na przeszkody utrudniające dalszy rozwój KET w UE. Na szczycie listy znajduje się niezdolność UE do pełnego wykorzystania wyników badań. "W konsekwencji wyniki bardzo kosztownych badań podejmowanych w UE, które są finansowane ze środków zarówno publicznych, jak i prywatnych, są wykorzystywane rynkowo w innych regionach" - czytamy w komunikacie. Pośród innych problemów należy wymienić słabe zrozumienie KET przez szeroką opinię publiczną oraz brak odpowiednio wykwalifikowanych i przeszkolonych pracowników. W innym miejscu Komisja podkreśla niski poziom dostępnego kapitału podwyższonego ryzyka i prywatnych źródeł finansowania KET w UE. Jeżeli chodzi o strategię, Komisja pisze: "Strategie poszczególnych państw członkowskich dotyczące technologii [...] często nie uwzględniają synergii i korzyści związanych z efektem skali oraz możliwości, jakie zapewniają bardziej skoordynowane wspólne działania." Komisja przedstawia szereg sugestii w celu poprawy tej sytuacji. Na przykład w zakresie transferu technologii zaleca, aby zaproszenia do składania wniosków były opracowywane w sposób zapewniający ścisłe powiązanie między wynikami badań a ich wykorzystaniem w przemyśle. Wcześniejsze zaangażowanie potencjalnych konsumentów w działania badawczo-rozwojowe mogłoby również usprawnić transfer technologii - sugeruje Komisja. UE i państwa członkowskie powinny również lepiej koordynować swoje działania, na przykład w ramach wspólnych zaproszeń lub wspólnego programowania. "To umożliwiłoby ambitniejszym strategiom technologicznym rozwój, zapewnienie korzyści związanych z efektem skali i szerszym zakresem oraz ułatwienie strategicznych sojuszy między przedsiębiorstwami europejskimi" - czytamy w komunikacie. KET to siła napędowa UE w walce ze zmianami klimatu, a zdaniem Komisji połączenie wsparcia dla KET z wysiłkami mającymi na celu zahamowanie zmian klimatu ułatwiłoby finansowanie europejskich zobowiązań w ramach międzynarodowych porozumień dotyczących tychże zmian. Ponadto Komisja zwraca uwagę na wiele istniejących strategii i inicjatyw, które państwa członkowskie mogłyby wykorzystać do wspierania rozwoju KET, w tym na zasady pomocy publicznej, inicjatywę Rynków Pionierskich oraz Finansowy Instrument Podziału Ryzyka Europejskiego Banku Inwestycyjnego. W podsumowaniu Komisja proponuje powołanie grupy eksperckiej wysokiego szczebla, której zadaniem byłoby opracowanie długoterminowej strategii paneuropejskiej na rzecz KET.