Holistyczne podejście zwiększa bezpieczeństwo pojazdów dwukołowych
Silnikowe pojazdy dwukołowe, takie jak skutery i motocykle, są często wskazywane jako odpowiednie rozwiązanie transportowe dla coraz bardziej zatłoczonych miast Europy. Jednak ich zwrotność, szczególnie dostosowana do ruchu miejskiego, oznacza również większe ryzyko odniesienia obrażeń ciała lub zgonu na skutek wypadku. Wynika to z szeregu czynników, takich jak ograniczona widoczność pojazdów i motocyklistów, niewystarczające wyposażenie ochronne, a także trudności w kontrolowaniu silnikowego pojazdu dwukołowego w celu uniknięcia wypadku. Projekt MOTORIST przyczynił się do poprawy sytuacji poprzez trzy wzajemnie powiązane cele. Po pierwsze zespół projektu ustanowił szkolenia mające na celu zwiększenie umiejętności motocyklistów, korzystając z dogłębnej analizy danych dotyczących wypadków i zachowania motocyklistów w sytuacjach awaryjnych. Po drugie zespół opracował zaawansowane techniczne systemy bezpieczeństwa oparte na zachowaniu osoby prowadzącej pojazd. Badacze usprawnili także wyposażenie ochronne dla motocyklistów. Więcej niż tylko poprawka techniczna Użytkownicy silnikowych pojazdów dwukołowych są uważani za najbardziej narażonych użytkowników dróg. Wynika to z prędkości, z jaką ich pojazdy przemieszczają się w stosunku do innych użytkowników dróg, oraz z faktu, że silnikowe pojazdy dwukołowe nie są zabezpieczone w takim samym stopniu, jak inne metody transportu, np. przez przedziały samochodowe ze strefami zgniotu. Dodatkowo inni kierowcy mają trudności z dostrzeżeniem obecności i oceną prędkości silnikowych pojazdów dwukołowych. Z technicznego punktu widzenia w takich pojazdach nie wprowadzono równoważnych usprawnień w zakresie bezpieczeństwa jak w samochodach, takich jak systemy wspomagania kierowców ADAS. Jazda na silnikowych pojazdach dwukołowych w rzeczywistości wymaga większej sprawności, zarówno pod względem umiejętności motorycznych, jak i umiejętności poznawczych, w porównaniu do kierowców samochodów. Jak skomentował koordynator projektu MOTORIST, dr Marco Pierini: „Na motocyklach nie można po prostu zainstalować nowego rozwiązania technologicznego, które natychmiast zagwarantuje ograniczenie liczby wypadków. W przypadku większości nowych technologii, aby uzyskać optymalne rezultaty, motocykliści muszą się najpierw nauczyć z nich korzystać. „Widać to na przykładzie przeciwblokujących układów hamowanie, których użytkownicy muszą zostać odpowiednio przeszkoleni, aby w pełni wykorzystać ich potencjał w sytuacji awaryjnego hamowania, bez obawy, że koła się zablokują, co spowoduje upadek. Konieczność odpowiedniego przeszkolenia będzie jeszcze bardziej wyraźna, gdy na rynku pojawią się opracowywane właśnie zaawansowane technologie. W ramach projektu udało się określić kluczowe parametry, aby scharakteryzować i przewidzieć reakcję motocyklistów w sytuacjach wyjątkowych, ze szczególnym uwzględnieniem odpowiednich scenariuszy wypadków, do których dochodzi np. na skrzyżowaniach. Umożliwiło to zespołowi stworzenie wytycznych stanowiących podstawę przyszłych działań szkoleniowych mających na celu zwiększenie kompetencji motocyklistów i dalszy rozwój systemów bezpieczeństwa. Jak mówi dr Pierini, „głównym rezultatem było zdefiniowanie protokołu testowego, który wywołuje realistyczną reakcję motocyklisty na sytuację wyjątkową. Przykładowo protokół uwzględnia silnikowy pojazd dwukołowy zbliżający się do skrzyżowania modelowego oraz samochód symulujący rozpoczęcie manewru skrętu na drodze pojazdu dwukołowego. Protokół ten przetestowano zarówno w trakcie jazdy na symulatorze, jak i w terenie – uzyskano obiecujące wyniki pod kątem analizy zachowania motocyklisty w sytuacjach awaryjnych oraz opracowania nowych strategii szkoleniowych łączących umiejętności związane z postrzeganiem zagrożeń i kontrolą pojazdu. Rozwój wiedzy sektora bezpieczeństwa silnikowych pojazdów dwukołowych Oprócz znaczenia społecznego ten finansowany ze środków UE projekt przyczynił się do wdrożenia bardziej holistycznego podejścia do ograniczania wypadków drogowych z udziałem silnikowych pojazdów dwukołowych i przyniósł namacalne dowody naukowe. Wiele z rezultatów opracowanych w ramach Sieci szkolenia wstępnego w programie Marie-Curie przez początkujących badaczy i doświadczonych naukowców zostało opublikowanych w czasopismach naukowych oraz przedstawionych na najważniejszych konferencjach. Ponadto udział w wydarzeniach publicznych dał zespołowi szansę zwiększenia świadomości na temat problemu bezpieczeństwa silnikowych pojazdów dwukołowych. W związku z tym, przy okazji oceny nowych propozycji działań w ramach programu Marie Curie, zatwierdzono realizację finansowanego ze środków UE wspólnego projektu pod nazwą PIONEERS, który będzie prowadzony pod auspicjami unijnej inicjatywy Inteligentny, ekologiczny i zintegrowany transport.
Słowa kluczowe
MOTORIST, transport, bezpieczeństwo na drodze, motocykle, skutery, sprzęt ochrony osobistej, kierowca, motocyklista, wypadki, stłuczki, pojazdy dwukołowe
