Włączenie efektywności energetycznej w procedury planowania przestrzennego
W ramach finansowanego ze środków UE projektu CI-NERGY – realizowanego pilotowo w Genewie i Wiedniu – stworzono oprogramowanie do symulacji wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych i różnych scenariuszy efektywności energetycznej dla danego miasta. Uczestnikom projektu udało się pokazać, że decydenci mogą rozpatrywać tę kwestię na poziomie całych dzielnic, a nie tylko pojedynczych budynków, a także podkreślić, jak ważne jest dla przyszłych naukowców posiadanie interdyscyplinarnych umiejętności. Planowanie z wyprzedzeniem Obecnie narzędzia do symulacji efektywności energetycznej skupiają się na pojedynczych budynkach, a nie całych kwartałach. To znacznie utrudnia planistom uwzględnianie efektywności energetycznej i niskoemisyjnych źródeł energii podczas projektowania nowych czy planowania przebudów istniejących przestrzeni miejskich. Brak informacji ilościowych pozwalających dokładnie oszacować spadek emisji CO2 lub koszt i wpływ modernizacji, wykorzystania energii odnawialnej czy rozbudowy sieci CHP lub miejskiej sieci ciepłowniczej stał się kluczowym czynnikiem motywującym zespół CI-NERGY do działania. „Zaczęliśmy od wykorzystania geoinformacyjnych modeli 3D w planowaniu energetycznym” – mówi koordynator projektu CI-NERGY, prof. Ursula Eicker z Hochschule für Technik Stuttgart, Niemcy. „Następnie, na przykładzie Wiednia i Genewy, stworzyliśmy prototypowe aplikacje mające pomagać planistom w przydzielaniu decyzjom odpowiednich priorytetów i identyfikowaniu niezbędnych inwestycji. Wiele miast posiada całkiem dobre plany generalne, które określają, gdzie miasta te chciałyby się znaleźć np. w 2050 roku, jednak nie mówią, jak tego dokonać”. Zadaniem pierwszej aplikacji, przeznaczonej dla nowo wybudowanych dzielnic Genewy, była ocena kosztów budowy tysięcy różnych kombinacji nowych budynków i ich efektywności energetycznej. Dzięki temu deweloperzy mogli wygenerować różne scenariusze i na ich podstawie oszacować efektywność energetyczną w skali całego miasta. Z kolei narzędzia opracowane dla Wiednia posłużyły do oceny wpływu rozbudowy istniejącej miejskiej sieci ciepłowniczej i dostarczenia pełnej analizy kosztów każdego z zakładanych scenariuszy. W obu przypadkach narzędzia programowe umożliwiły planistom ocenę kosztów i korzyści wybranych strategii i symulowanie najlepszych dróg rozwoju. „Prace w tym zakresie jeszcze nie zostały zakończone” – dodaje Eicker. „Narzędzia mogą podpowiadać, co jest wykonalne i jakim kosztem, ale na razie nie potrafią identyfikować stron, które muszą zostać zaangażowane, ani kwestii wymagających rozwiązania w pierwszej kolejności. Ale przynajmniej dostarczają informacji o potencjale technicznym i ekonomicznym każdego ze scenariuszy”. Lekcje zrównoważonego rozwoju Projekt CI-NERGY pozwolił uzupełnić braki w wiedzy w zakresie badań nad bilansem energetycznym miast. Luki te wynikają głównie z dużej liczby dyscyplin podlegających pod ten obszar badawczy – od fizyki budynków i technologii zasilania po inżynierię oprogramowania i technologie informatyczne. Projekt CI-NERGY pomógł połączyć wszystkie te elementy w jedną spójną technikę modelowania, zaś dzięki ścisłej współpracy sześciu ośrodków badawczych i czterech firm z branży energetycznej i oprogramowania udało się przeszkolić kilku młodych badaczy. „Z akademickiego punktu widzenia udział w takim szkoleniu to jedno z najlepszych doświadczeń dla młodego naukowca” – twierdzi Eicker. „We wszystkich krajach partnerskich odbywały się regularne spotkania, a informacje zwrotne były przekazywane przez wszystkich zaangażowanych w projekt przełożonych. Doktoranci mają tendencję do skupiania się tylko na jednej kwestii, więc posiadanie szerszej perspektywy może pomóc im w karierze”. Kolejnym etapem projektu będzie przekształcenie akademickiego prototypu we w pełni funkcjonalny produkt. „Nasze rozwiązanie spotkało się z pewnym zainteresowaniem” – podsumowuje Eicker. „Możemy świadczyć usługi w zakresie modelowania – przykładowo firmie energetycznej ze Stuttgartu możemy pomóc określić, jakie systemy energetyczne będą najlepsze na przyszłość czy jaka elastyczność i zdolność magazynowa są niezbędne do zwiększenia stopnia wykorzystania energii odnawialnej. Prace nadal trwają; obecnie skupiamy się na dalszym rozwoju naszych narzędzi”.
Słowa kluczowe
CI-NERGY, energia, miejski, sieć, odnawialny, oprogramowanie, CO2
