Komórki nowotworowe unikają ataków ze strony układu odpornościowego
Istnieje kilka mechanizmów, dzięki którym rak pozostaje nierozpoznany przez nasz układ odpornościowy. Mechanizmy te obejmują supresję ekspresji molekuł HLA odpowiedzialnych za interakcje między komórkami układu odpornościowego a normalnymi komórkami, jak również tworzenie mikrośrodowiska o warunkach blokujących działanie komórek odpornościowych. W ramach finansowanego ze środków UE projektu KP TRANSPORT (Identifying and characterising transmembrane transporters of tryptophan and kynurenine in normal and cancerous brain tissue) zbadano sposób, w jaki komórki nowotworowe unikają rozpoznania przez układ immunologiczny. Część prac skupiła się na zdolności komórek nowotworu do metabolizowania niezbędnego aminokwasu – tryptofanu – do kinureniny, przez co znajdujące się w pobliżu komórki odpornościowe zostają pozbawione tryptofanu niezbędnego do ich prawidłowego funkcjonowania. Jednocześnie kinurenina zwiększa agresywność komórek rakowych i ich skłonność do przerzutowania, zaś uwalnianie kinureniny w mikrośrodowisku tłumi działanie komórek układu odpornościowego. Naukowcy stworzyli molekularne konstrukty reporterowe, które pozwoliły zmierzyć poziom tryptofanu w żywych komórkach, wykorzystując do tego bakteryjne białka wiążące tryptofan. Oprócz tego poziom tryptofanu został określony poprzez oszacowanie transkrypcji genów przy zachowaniu kontroli nad czynnikami transkrypcyjnymi wrażliwymi na kinureninę. Immunoterapia nowotworów polega nie tylko na wyszukiwaniu i usuwaniu luk immunosupresyjnych – np. poprzez leczenie przeciwciałami monoklonalnymi w celu zapobieżenia wyczerpaniu komórek odpornościowych – ale również na stymulacji funkcjonowania układu odpornościowego. Ponieważ metabolizujące tryptofan nowotwory mózgu zwykle posiadają kilka mutacji, naukowcy musieli opracować metody pobudzania układu odpornościowego indywidualnie dla każdego pacjenta. Prace prowadzone w ramach projektu KP TRANSPORT rzuciły nowe światło na mechanizmy wykorzystywane przez komórki nowotworowe do oszukiwania układu immunologicznego. Takie łączone podejście, ukierunkowane zarówno na komórki rakowe, jak i otaczające je mikrośrodowisko, w połączeniu z pobudzeniem układu odpornościowego może okazać się najlepszą możliwą terapią.
Słowa kluczowe
Rak, odpowiedź immunologiczna, KP TRANSPORT, tryptofan, kinurenina
