Lepsza współpraca sądowa w Europie
"W państwach członkowskich wdrożono do tej pory wiele projektów pilotażowych na dużą skalę (LSP) z myślą o poprawie świadczenia usług publicznych, ale żaden z nich nie dotyczył wymiaru sprawiedliwości", wyjaśnia koordynator projektu E-CODEX Carsten Schmidt z Ministerstwa Sprawiedliwości Nadrenii Północnej-Westfali. "Zauważyliśmy, że naprawdę brakuje tutaj rozwiązań technicznych umożliwiających szybszą oraz bezpieczniejszą wymianę informacji pomiędzy krajami". Mobilność mieszkańców i przedsiębiorstw w UE ma tendencję zwyżkową, co powoduje, że relacje pomiędzy różnymi krajowymi systemami sądownictwa stają się coraz bardziej złożone. Projekt E-CODEX miał na celu wyeliminowanie tych złożoności poprzez inteligentniejsze i uproszczone użycie rozwiązań TIK, tak aby pomóc mieszkańcom, przedsiębiorcom, organom administracji i prawnikom w nowych sytuacjach wymagających dochodzenia zadośćuczynienia. W tym celu w ramach projektu podjęto dalsze działania służące opracowaniu i testowaniu infrastruktury transportu elektronicznego zainicjowanej w innych programach LSP w dziedzinie sądownictwa. "Kluczowym założeniem było wykorzystanie rozwiązań opracowanych we wcześniejszych projektach unijnych, a następnie dopilnowanie, aby osiągnięte wyniki mogły być wykorzystane w przyszłości", mówi Carsten Schmidt. "Projekty, takie jak SPOCS, były wcześniej wykorzystywane w celu zapewnienia bezpiecznej infrastruktury transportu elektronicznego. Nasza propozycja obejmowała wykorzystanie tej infrastruktury w celu opracowania wspólnego rozwiązania elektronicznych doręczeń, które można by wykorzystać w wielu dziedzinach". Ta koncepcja została uwzględniona w głównym projekcie e-SENS (również finansowanym w ramach programu ramowego na rzecz konkurencyjności i innowacji) i zakładała ponowne wykorzystanie wyników w wielu sektorach w celu utworzenia wspólnej infrastruktury. Sprawy cywilne i karne "Udowodniliśmy, że nasz system elektronicznych doręczeń jest skuteczny w przekazywaniu informacji sądowych w sprawach cywilnych i gospodarczych, w przypadku których wymogi bezpieczeństwa nie są tak rygorystyczne", mówi Carsten Schmidt. "Z powodzeniem realizowaliśmy projekt pilotażowy dla kilku spraw karnych i wykazaliśmy, że również i w tych sprawach informacje można przekazywać w sposób bezpieczny i rzetelny". Sprawy cywilne obejmowały m.in. europejskie nakazy zapłaty, postępowania w sprawie drobnych roszczeń oraz rejestrację przedsiębiorstw. Projekt pilotażowy obejmujący sprawy karne pokazał, w jaki sposób infrastruktura może umożliwić transgraniczną pomoc prawną i ułatwić prokuratorom uzyskiwanie informacji z państw członkowskich oraz elektroniczne wysyłanie wniosków prawnych w celu otrzymania natychmiastowych odpowiedzi. W projekcie podkreślono również, że informacje wysyłane i otrzymywane elektronicznie można o wiele łatwiej archiwizować i udostępniać. "Pokazaliśmy wymierne korzyści, które można od razu uzyskać", mówi Carsten Schmidt. Przekształcenie europejskiego wymiaru sprawiedliwości Po zakończeniu projektu w lecie 2016 r. został wdrożony projekt pomostowy, tak aby ułatwić organom administracji publicznej wdrożenie infrastruktury E-CODEX w bliskiej współpracy z programem CEF Telecom. Biorąc pod uwagę wdrożenie systemu integrującego rejestry działalności gospodarczej (BRIS), jest to teraz wymóg prawny; e-infrastruktura musi być obligatoryjne używana jako środek łączności pomiędzy różnymi systemami sądownictwa, a państwa zobowiązane są do wdrożenia takiego rozwiązania do czerwca 2017 r. Wynika to z dyrektywy związanej z rejestrami działalności gospodarczej oraz wniosku złożonego w Radzie Europejskiej, w którym państwa członkowskie domagały się wdrożenia podstaw prawnych utrzymujących wyniki projektu E-CODEX. "Oczekujemy radykalnego wzrostu aktywności obejmującej czynności prawne mające miejsce w tej sieci", mówi Carsten Schmidt. "Komisja entuzjastycznie odnosi się do wdrożenia infrastruktury dla sądownictwa karnego we wszystkich państwach członkowskich". Po zakończeniu projektu pomostowego, tj. w 2018 r., wszystkimi aspektami technicznymi zajmie się agencja EU-LISA w Tallinie, w Estonii. W ten sposób dalsze wdrażanie infrastruktury E-CODEX w Europie będzie mocnej łączyło systemy sądownictwa i znacząco poprawi wydajność europejskiego sytemu doręczeń.
Słowa kluczowe
E-CODEX, E-SENS, sądowy, EU-LISA, prawny, wymiar sprawiedliwości w sprawach karnych