Młodzież i radykalne poglądy polityczne
Powszechnym i niepokojącym zjawiskiem jest, że młodzi Europejczycy nie są zainteresowani polityką i zaangażowaniem obywatelskim. Jednocześnie europejskie rządy i władze publiczne wyrażają coraz większe zaniepokojenie grupą młodych ludzi, którzy zwracają się w kierunku ideologii populistycznych czy radykalnych. W ramach projektu MYPLACE (Memory, youth, political legacy and civic engagement), finansowanego ze środków UE, badano zaangażowanie obywatelskie i polityczne młodych Europejczyków, aby ocenić, na ile zasadne są te obawy. Przy pomocy badań ankietowych, studiów przypadków, wywiadów i badań etnograficznych uczestnicy projektu określili dynamikę rządzącą dziedzictwem politycznym, zaangażowaniem obywatelskim i zaangażowaniem politycznym. Uczeni starali się określić prawdopodobieństwo sięgania przez młodych Europejczyków po idee radykalne i populistyczne. Aby zrealizować przyjęte założenia, zespół połączył wiedzę z różnych dziedzin, takich jak teoria demokracji, badania nad pamięcią czy badania nad skrajną prawicą, starając się udzielić odpowiedzi na trzy główne pytania. Pierwsze z nich dotyczyło tego, jak ludzie młodzi rozumieją politykę i w jakim stopniu się w nią angażują. Uczeni ustalili, że 42% badanych młodych Europejczyków w rzeczywistości jest zainteresowanych polityką, mimo wysoce sceptycznego stosunku do polityki, polityków i systemu politycznego. Zamiast odrzucania polityki w ogóle, młodzi Europejczycy wydają się negować politykę formalną, instytucjonalną. W kontekście pytania, czy młodzi ludzie są podatni na hasła populistyczne czy skrajnie prawicowe, uczestnicy projektu zaobserwowali duży potencjał w zakresie takiej podatności ze względu na utrzymujący się kryzys finansowy i zaciskanie pasa. Choć 73% ankietowanych nadal wierzy w podstawowe zasady demokracji i nie wykazuje większego poparcia dla ekstremizmu, zaobserwowano wyraźną wrogość w stosunku do imigrantów i przedstawicieli mniejszości etnicznych w niektórych regionach. Po trzecie, jeżeli chodzi o kształtowanie obecnego zaangażowania młodych ludzi przez przeszłość, zespół stwierdził, że pamięć historyczna przekazywana przez starszych członków rodziny przyczynia się do kształtowania aktualnych postaw. Jednocześnie wskazano na duży potencjał szkół i placówek muzealnych w zakresie pomocy w edukowaniu młodych ludzi na temat historycznych wydarzeń i procesów. Wyniki badań przeprowadzonych w projekcie MYPLACE rozpowszechniano podczas licznych wydarzeń, a także za pośrednictwem publikacji, książek, artykułów i mediów. Ustalenia te wskazują na złożone zależności między dziedzictwem historycznym, aktualnym zaangażowaniem politycznym i obywatelskim oraz potencjalną podatnością na radykalne idee polityczne. Wiedza ta może pomóc władzom w zrozumieniu możliwości zaangażowania ludzi młodych w pozytywną działalności polityczną i obywatelską, a także w przeciwdziałaniu przekształceniu się obecnej niechęci wobec polityki w poparcie dla skrajnych prawicowych ruchów politycznych.
Słowa kluczowe
Polityka, europejska młodzież, MYPLACE, populizm, radykalna prawica
