Współpraca regionalna motorem do efektywniejszego gospodarowania zasobami
Zadaniem finansowanego ze środków UE projektu R4R było podkreślenie, zidentyfikowanie i otwarcie możliwości dla innowacyjności w zakresie energooszczędnych technologii oraz sposobów zarządzania zasobami. „Europejska branża chemiczna i przetwórcza może zmniejszyć zależność od paliw kopalnych i surowców poprzez innowacje i ściślejszą współpracę”, mówi koordynator finansowanego ze środków UE projektu R4R, dr Frida Jones z Instytutu Badań Technicznych w Szwecji. Wyniki projektu przyniosą korzyści europejskim gałęziom przemysłu przetwarzającym różne związki chemiczne, tworzywa i leki ważne w codziennym życiu. Kluczem do transformacji branży chemicznej i przetwórczej jest biologiczny materiał wsadowy, zwiększenie wydajności procesów, recykling odpadów oraz uzyskanie efektu synergii pomiędzy różnymi sektorami przemysłu. Trwałą spuścizną było utworzenie platformy współpracy międzynarodowej w zakresie efektywnego gospodarowania zasobami, która będzie dalszym bodźcem do innowacji i globalnego promowania czystych innowacyjnych technologii. W ramach trzyletniej inicjatywy sześć europejskich regionów podjęło współpracę w celu skoordynowania działań badawczych i proinnowacyjnych: Västra Götaland (Szwecja); Pomorze Zachodnie (Polska); Rotterdam (Holandia); West Brabant (Holandia); Aragon (Hiszpania); i Nadrenia Północna-Westfalia (Niemcy). Polski region był wspierany przez innych uczestników, w wyniku czego znacząco zwiększył swój potencjał innowacyjny. „Jedną z zalet projektu jest zaangażowanie współpracujących ze sobą organizacji publicznych, prywatnych oraz podmiotów badawczych (tak zwane klastry potrójnej helisy) w każdym z tych regionów”, mówi Jones. „Dzięki tym klastrom zdobywana wiedza była rozpowszechniana w poszczególnych regionach”. Prace w projekcie rozpoczęły się od przeprowadzenia analiz i testów porównawczych regionalnych systemów innowacji technologicznej (TIS) w obszarach biologicznych materiałów wsadowych, procesów efektywnego gospodarowania zasobami oraz recyklingu odpadów. Działania te umożliwiły rozwój regionalnych, krajowych i europejskich Wspólnych Planów Działania (JAP) pozwalających na przyspieszenie innowacyjności w zakresie technologii gospodarowania zasobami i energią. „Decydenci w każdym regionie brali aktywny udział w projekcie i konsultowali się podczas analizy systemu TIS i Wspólnego Planu Działania”, mówi Jones. „Co więcej, wiele innowacji zostało już wdrożonych. Na przykład, w Polsce popiół z obiektu energetycznego spalania wykorzystywany jest teraz przez zakład przetwórczy w celu odzyskania fosforu i produkcji nawozów”. Poprzez analizę słabych i mocnych stron, szans i zagrożeń w ujęciu ekonomicznym, innowacyjnym, badawczym oraz z perspektywy polityki innowacyjności projekt R4R zwiększy również możliwości biznesowe lokalnych MŚP dzięki zintensyfikowaniu i promowaniu skutecznych systemów, mechanizmów, procesów i bodźców sprzyjających innowacji. Internetowy przewodnik po dostępnych materiałach edukacyjnych w zakresie efektywnego gospodarowania zasobami prezentuje w panoramicznym ujęciu sieciowe narzędzia oraz wszystkie powiązane zagadnienia z naciskiem na regiony uczestniczące w projekcie R4R. Po zakończeniu projektu w październiku 2015 r. kontynuowane były wybrane projekty uwzględniające nawiązaną współpracę międzyregionalną. Do 2030 roku projekt R4R ma doprowadzić do ograniczenia zależności od kopalnych materiałów wsadowych oraz śladu węglowego przemysłu o 50%, zużycia surowców o 20% i zużycia energii pierwotnej o 30% w europejskim przemyśle chemicznym i przetwórczym.
Słowa kluczowe
R4R, współpraca regionalna, wydajność energetyczna, biologiczny materiał wsadowy, klastry potrójnej helisy, współpraca międzynarodowa, ekoinnowacja
