Rozwiązanie problemu tworzyw sztucznych poprzez biodegradację?
Plastik to materiał, który zrewolucjonizował współczesny świat. Jednakże, nieodpowiedzialne stosowanie tego materiału, polegające najczęściej na nieodpowiednim gospodarowaniu odpadami i śmieceniu, jest szkodliwe dla środowiska. Plastik jest materiałem bardzo trwałym i dlatego jego długofalowa degradacja nie jest w pełni poznana. W celu rozwiązania tego problemu utworzony został projekt BIOCLEAN (New Biotechnological approaches for biodegrading and promoting the environmental biotransformation of synthetic polymeric materials). Konsorcjum wyizolowało mikroorganizmy pochodzące z prawdziwych opadów plastikowych. Pobrane zostały one z Morza Egejskiego i Norweskiego oraz różnych europejskich składowisk, kompostowni i zakładów beztlenowej utylizacji odpadów lub też terenów przemysłowych. Zbadano także drobnoustroje z kultur hodowlanych. Badacze przeanalizowali również możliwość zastosowania biotechnologii w procesach rozpadu, detoksykacji i ponownego wykorzystania odpadów z tworzyw sztucznych. Ponadto zadaniem projektu było przyspieszenie naturalnej biodegradacji tworzyw sztucznych w zakładach kompostowania odpadów organicznych i bio-gazyfikacji. Badacze chcieli również ograniczyć skutki zanieczyszczenia tworzywami sztucznymi środowiska morskiego. Wyniki laboratoryjne zostały rozbudowane dla wielu różnych tworzyw sztucznych i przetestowane w zakładzie kompostowania odpadów komunalnych w Chanii (Grecja) i na Morzu Egejskim. Badacze przyjrzeli się zastosowaniu mikroorganizmów i enzymów w zakresie rozkładu różnych tworzyw sztucznych i dokonali oceny zbioru 65 bakterii, w tym pochodzenia morskiego oraz grzybów, które jak dowiedziono, zdolne są do częściowego rozkładu folii plastikowych. Partnerzy projektu mogą opatentować drobnoustroje, a także opisać je w publikacjach naukowych i wykorzystać do opracowania niestandardowych procesów pomagających chronić środowisko naturalne lub waloryzować odpady plastikowe. W ramach projektu BIOCLEAN opracowano nowe laboratoryjne biologiczne i hybrydowe procesy chemiczne/fizyczno-biologiczne. Dzięki tym procesom możliwa była częściowa degradacja warstwy polichlorku winylu (PCW) oraz w mniejszym stopniu warstwy polietylenu (PE) i polipropylenu (PP). Konsorcjum opracowało także laboratoryjny i pilotażowy protokół bioaugmentacyjny w celu zintensyfikowania biodegradacji tworzyw sztucznych w glebie, kompostowni i zakładach beztlenowej utylizacji odpadów oraz w środowisku morskim. Projekt BIOCLEAN przyczynił się do wyjaśnienia, że wspomaganie stopniowego przechodzenia sektora tworzyw sztucznych w kierunku rynku obejmującego w pełni regenerowalne (bio) tworzywa sztuczne oraz plastiki w pełni biodegradowalne/kompostowalne w środowiskach lądowych i morskich to jedyna strategia na rzecz znacznego obniżenia obecnego wpływu europejskiego sektora tworzyw sztucznych olejowych na środowisko.
Słowa kluczowe
Biodegradacja, (mikro) tworzywa sztuczne, BIOCLEAN, polichlorek winylu, polietylen, polipropylen, enzymy, polistyren, obróbka wstępna, zaśmiecanie mórz
