Co ma kultura do zużycia energii elektrycznej?
Na zużycie energii elektrycznej wpływ mają praktyki kulturalne i codzienna rutyna, czyli sposób oświetlania, ogrzewania, chłodzenia, mycia, prania, gotowania, dojeżdżania do miejsca pracy czy robienia zakupów. Zrozumienie, w jaki sposób te nawyki bezpośrednio wpływają na zużycie energii elektrycznej, jest kluczowe dla realizacji celów w zakresie efektywności energetycznej i klimatycznej. Z wyzwaniem tym zmierzono się w ramach finansowanego przez UE projektu ENERGISE, który umożliwił opracowanie narzędzi do testowania i oceny oddolnej transformacji zużycia energii w gospodarstwach domowych i społecznościach w całej Europie. Międzynarodowy zespół badawczy projektu ENERGISE przeprowadził niedawno systematyczną klasyfikację ponad 1000 istniejących inicjatyw na rzecz zrównoważonego zużycia energii (ang. sustainable energy consumption initiative, SECI) z 30 europejskich krajów. Zespół umieścił te dane w internetowej bazie danych o otwartym dostępie. Informuje ona użytkowników o tematyce, skali i celach tych SECI, które ukierunkowane są w szczególności na zużycie finalne. Jak wyjaśnia notka prasowa na stronie projektu, w bazie danych dostępna jest także ocena stanu zrozumienia wyzwania, jakim jest nadmierne zużycie energii. Zespół liczy na to, że baza danych wraz z interaktywną mapą będą „nieocenionym zasobem dla praktyków z dziedziny energetyki, badaczy, grup społecznościowych i wszystkich osób poszukujących przykładów inicjatyw energetycznych z całej Europy, które mają na celu krzewienie dobrych praktyk”. Wpływ kulturowy SECI definiowane są jako działania, których celem jest redukcja emisji CO2 wynikającej ze zużycia energii elektrycznej w gospodarstwach domowych, poprzez uderzenie w rzeczywiste zużycie energii lub zamianę paliw kopalnych na energię ze źródeł odnawialnych. Inicjatywy te wymagają aktywnego wkładu ze strony gospodarstw domowych. SECI zamieszczone w tej bazie danych zostały podzielone na cztery kategorie zgodnie z zasadniczym przyjętym przez nie podejściem do wyzwania związanego z wprowadzeniem zrównoważonego zużycia energii elektrycznej. Jest to określane mianem „podziału typologicznego ze względu na problematykę”. W kategorii „zmiany w technologii” celem jest obniżenie poziomu zużycia energii poprzez zastosowanie innowacji technologicznych. Według klasy „zmiany na poziomie personalnym” przyjmuje się, że zmiana poziomu zużycia energii elektrycznej jest kwestią zmiany zachowania poszczególnych osób w odniesieniu do ich bezpośredniego zużycia energii. Kategoria „zmiany w sytuacjach życia codziennego” zawiera przypadki, gdzie zmiana poziomu zużycia energii elektrycznej jest kwestią zmiany ważnych składowych, obrazów/norm i kompetencji związanych z poszczególnymi obszarami życia codziennego. Kolejna kategoria to „zmiany w złożonych interakcjach”, gdzie przyjmuje się, że zmiana poziomu zużycia energii wymaga zmiany złożonych interakcji między różnymi obszarami czynności domowych, zawodowych i z sektorów gospodarki. Zespół projektu ENERGISE argumentuje, że zgodnie z rosnącą pulą badań naukowych, inicjatywy i programy z kategorii „złożone interakcje” i „sytuacje życia codziennego”, które traktują zużycie energii elektrycznej jako wynik praktyk społecznych i złożonych interakcji zachodzących codziennie w związku ze zmianami technologicznymi, modelami biznesowymi, usługami oraz organizacjami społecznymi i świeckimi, mają większe szanse na wprowadzenie znaczących i trwałych zmian w odniesieniu do zużycia energii elektrycznej, niż te, które skupiają się tylko na „zachowaniach poszczególnych osób” i „technologii”. Jak wykazały badania zespołu projektu ENERGISE, „tylko niewielka liczba poddanych przeglądowi SECI przynależy do tej kategorii”. Trwający nadal projekt ENERGISE (European Network for Research, Good Practice and Innovation for Sustainable Energy) został zainicjowany, by empirycznie zbadać społeczno-gospodarcze, kulturowe, polityczne i związane z płcią aspekty transformacji sektora energetycznego. Ocenia on również, w jaki sposób codzienna rutyna i jej zaburzenia kształtują lub przekształcają związane z wykorzystaniem energii praktyki domowe. Aby to osiągnąć projekt ENERGISE wykorzystuje podejście żywych laboratoriów, na potrzeby oceny gospodarstw domowych i społeczności będących przedmiotem badanych inicjatyw w ich rzeczywistym otoczeniu. Około 16 żywych laboratoriów w 8 krajach partnerskich wnosi wkład w projektowanie i ocenę przyszłych inicjatyw związanych ze zużyciem energii elektrycznej w całej Europie. Więcej informacji: strona projektu ENERGISE
Kraje
Irlandia
