Badania przedkliniczne nad nowymi lekami dają nadzieję na skuteczną walkę z zespołem Retta
Zespół Retta, jedna z najczęstszych przyczyn niepełnosprawności intelektualnej związanej z uwarunkowaniami genetycznymi, wpływa negatywnie na rozwój mózgu. Prowadzi w ten sposób do postępującej niezdolności do wykorzystywania mięśni do poruszania oczyma i częściami ciała oraz mowy. Występuje prawie wyłącznie u dziewcząt. Obecnie nie ma lekarstwa na zespół Retta, a leczenie ma charakter objawowy, w tym ma na celu złagodzenie napadów padaczkowych i zaburzeń oddychania. Zespół badaczy, częściowo wspierany przez finansowany przez UE projekt DISCHROM, wykazał, w jaki sposób pewien inhibitor może złagodzić objawy kliniczne zespołu Retta. Badanie to zostało niedawno opublikowane w czasopiśmie „Cell Reports”. Dr Manel Esteller, który prowadził badanie, objaśnia jego wyniki w komunikacie prasowym Instytutu Badań Biomedycznych Bellvitge. „Wiedzieliśmy od kilku lat, że w mózgach dziewcząt z zespołem Retta obecny jest stan zapalny, dlatego postanowiliśmy przetestować, czy lek, który hamuje ośrodkowe białko neurozapalnej GSK3B (glycogen synthase kinase-3B), może odwrócić część objawów”. Naukowcy zaczęli od przedklinicznego modelu choroby, badając ją u myszy z tym samym niedoborem białka MECP2 (methyl CpG binding protein 2), co u ludzi z zespołem Retta. Klasyczny zespół Retta i niektóre je odmiany są spowodowane mutacjami w genie MECP2. Ten gen zawiera instrukcje dotyczące tworzenia białka MeCP2, które ma krytyczne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania mózgu. Dr Esteller dodaje: „Wyniki okazały się bardzo obiecujące; środek SB216763 wydłużył życie zwierząt, znacznie zmniejszając napady padaczkowe, trudności w oddychaniu i ograniczenia ruchowe”. Zgodnie z wynikami „zahamowanie GSK3B powoduje również »przebudzenie« uśpionych neuronów: komórki te mózgu zaczynają odzyskiwać kontakt między sobą i zwiększa się komunikacja między synapami neuronalnymi”. Dr Esteller mówi, że wyniki tych badań „stanowią nowy sposób na poprawę jakości życia tych pacjentów, a teraz do zadań neurologów należy wykazanie ich przydatności u pacjentów z zespołem Retta”. Zespół Retta był jedną z chorób dotyczących chromatyny (CD) objętych projektem DISCHROM. Chromatyna jest kompleksem makrocząsteczek występujących w komórkach, składających się z DNA, białka i kwasu rybonukleinowego. Struktura chromatyny jest kluczowa dla regulacji ekspresji genów. Stwierdzono, że szereg ludzkich chorób genetycznych jest spowodowanych mutacjami w genach wytwarzających białka, które przyczyniają się do utrzymania lub modyfikacji struktury chromatyny. Celem projektu DISCHROM (Chromatin diseases: from basic mechanisms to therapy) było promowanie badań i szkoleń w dziedzinie CD. W tym kontekście sieć szkoleń wstępnych DISCHROM zgromadziła grupę ekspertów interdyscyplinarnych, wspieranych przez zespoły technologiczne. Młodzi naukowcy ukończyli wysokiej jakości szkolenia obejmujące biologię molekularną, komórkową, rozwojową oraz biologię chromatyny, genomikę, epigenetykę, bioinformatykę, obrazowanie i wysokowydajne technologie genowe. Oprócz zespołu Retta, w projekcie DISCHROM zajmowano się trzema innymi zaburzeniami chromatyny: alfa talasemią z zespołem upośledzenia umysłowego, dystrofią twarzowo-łopatkowo-ramieniową oraz zespołem niedoboru odporności-niestabilności regionu centromerowego-nieprawidłowości twarzy (zespołem IFC). Więcej informacji: projekt DISHCROM
Kraje
Włochy